Ergin olmayan çocuğun velayeti evlilik birliği içerisinde her iki eşe de aittir ve ortak olarak kullanılır. Çocuğun velayetinin her iki eşten alınıp yalnızca bir eşe verilmesi veya çocuğa bir vasi atanması için yasal bir sebep bulunması gerekmektedir. Yasal sebep, eşlerin boşanması, ayrılması veya eşlerden birinin ölmesi olabilir. Eşlerin boşanması ya da ayrılması halinde çocuğun velayeti hâkim kararı ile eşlerden sadece birine verilmektedir. Eşlerden birinin ölümü halinde ise çocuğun velayeti yalnızca sağ olan eşe aittir.

Torunumun Velayetini Alabilir Miyim?

Çocuğun velayeti, yalnızca annesine veya babasına verilebilmektedir, çocuğun annesi ve babası dışında çocuğun herhangi bir akrabasına çocuğun velayeti verilemez. Çocuğun anneannesi, dedesi, halası, amcası, dayısı, teyzesi her ne kadar yakın olursa olsun çocuğun velayetini alamazlar ancak çocuğun vasisi olabilirler.  

21 Yaşındaki Çocuğumun Velayetini Alabilir Miyim?

Kanun’a göre ergin olmayan, 18 yaşını doldurmamış çocuklar velayete tabi olmaktadır. Bu nedenle eşlerin boşanması ya da ayrılması halinde 18 yaşını doldurmuş çocuklar için velayetin anneye ya da babaya verilmesi gibi bir durum söz konusu olmamaktadır. 

Ancak istisnai olarak ergin çocuğun kısıtlı olması halinde bu çocuğunda velayet altında olacağı kabul edilmektedir. Dolayısıyla eşlerin boşanması ya da ayrılması halinde 18 yaşını doldurmuş çocuk kısıtlı ise çocuğun velayeti anneye ya da babaya verilecektir. 

Çocuğumun Babası İle Evli Değilim, Babasının Velayet Hakkı Var Mı?

Çocuğun annesi ve babası evli değilse çocuğun velayeti annesine aittir. Çocuğun babası ise yalnızca belirli durumlarda çocuğun velayetini alabilir. Bu durumların; çocuğun annesinin hukuken küçük olarak tanımlanan yaşta olması, çocuğun annesinin kısıtlı olması, çocuğun annesinin ölmesi veya çocuğun velayetinin anneden alınması gerçekleşmesi halinde çocuğun menfaati de göz önünde tutularak çocuğun velayeti babaya verilebilir. 

Çocuğumun Velayet Hakkından Feragat Edebilir Miyim?

Velayet hakkı kişiye sıkı sıkıya bağlı olan haklardan olduğundan çocuğun annesi ve babası ya da eşlerin boşanması halinde velayet verilen eş bu hakkı başka birine devredemez. Bununla birlikte annesi ve babası ya da eşlerin boşanması veya ayrılması halinde velayet verilen eş, çocuğun velayet hakkından feragat de edemez. 

Çocuğun Velayeti Verilirken Hangi Koşullar Değerlendirilir?

Çocuğun velayetini ebeveynlerden birine verecek olan hâkim, bu kararı birtakım koşulları değerlendirdikten sonra vermektedir. Bu koşullar; çocuğun hangi durumlarda üstün menfaati olacağı, çıkarlarının neler olabileceği, anne şefkatine ve sevgisine ihtiyacı, yaşı, cinsiyeti, kardeşi olup olmadığı, alıştığı çevre, karakter yapısı, fizyolojik yapısı ve istekleri değerlendirildikten sonra hâkim çocuğun velayetinin hangi ebeveyne bırakacağına karar verecektir. 

Velayet Sadece Anneye Mi Verilir?

Evlilik birliği içerisinde anne ve baba çocuğun velayetini ortak olarak eşit bir şekilde kullanmaktadır. Bu nedenle çocuğun velayeti hususunda eşlerden birinin diğerine karşı bir üstünlüğü bulunmamaktadır. Aynı şekilde evlilik birliği sona erdiğinde de çocuğun velayeti hususunda eşlerden birinin diğerine karşı bir üstünlüğü yoktur. Dolayısıyla eşlerin boşanması veya ayrılması halinde çocuğun velayet hakkı, anneye verilebileceği gibi babaya da verilebilir.

Baba Çocuğun Velayetini Alabilir Mi?

Çocuğun velayet hakkı, evlilik içerisinde anneye ve babaya ait olup eşlerin boşanması halinde hâkimin velayet hakkını verdiği tarafa ait olacaktır. Hâkim eşlerin boşanması veya ayrılması halinde çocuğun velayet hakkını anneye veya babaya verebilir. Bu karar verilirken tarafların anne veya baba olmasına bakılmaksızın öncelikle çocuğun menfaatleri nazara alınarak karar verilmektedir. Önem arz eden husus çocuğun menfaati olduğundan hâkim; çocuğun yetiştirilmesi, refahı, eğitimi, alıştığı çevre, yaşı, geleceği, sevgi ve ilgi ihtiyacı anne veya baba hangi tarafça sağlanacaksa velayeti o tarafa verecektir.  

Anlaşmalı Boşanma Halinde Çocuğun Velayeti Kime Verilir?

Anlaşmalı boşanma halinde eşlerin boşanmanın mali sonuçları ve çocuğun velayeti hususunda anlaşmaları gerekmektedir. Bu anlaşmada eşler karşılıklı olarak çocuğun velayeti hususunda tüm noktaları; velayet hakkının hangi tarafa bırakılacağı, velayet hakkı kendisine bırakılmayan tarafın çocuk ile görüşme günü, saatleri, süresi gibi, ayrıntılı olarak belirtilmeli ve bu noktaların kabulü ile anlaşma sağlanmalıdır. 

Anlaşmalı Boşanma Davasında Hâkim Çocuğun Velayeti Hususunda Anlaşmalı Boşanma Protokolüne Aykırı Olarak Karar Verebilir Mi?

Anlaşmalı boşanma davasında, boşanmanın mali sonuçları ve çocuğun velayeti hususunda eşlerin iradeleri esas alınmaktadır. Davada esas alınan eşlerin iradesi olduğundan bu davada hâkimin takdir yetkisini kullanabileceği hususlar Kanun’da kısıtlı olarak belirtilmiştir. Kanun’a göre hâkim çocuğun velayeti hususunda takdir yetkisini kullanabilecektir. Bu nedenle anlaşmalı boşanma halinde eşler her ne kadar çocuğun velayeti hususunda anlaşma sağlamış olsalar da hakim çocuğun üstün menfaatini göz önünde bulundurarak eşlerin bu husustaki iradelerini değerlendirmektedir. 

Çocuk Hangi Yaş Aralığında Anneye Muhtaçtır?

Kanun’da çocuğun anne bakımına ve şefkatine muhtaç olduğu yaş aralığı belirtilmemiş, herhangi bir sınırlandırma yapılmamıştır. Her çocuğun psikolojik gelişimi birbirinden farklı olduğundan hakim çocuğun velayeti hususunda karar verirken her çocuk için ayrı ayrı değerlendirme yapmalı ve her çocuğun psikolojik gelişimini dikkate almalıdır. 

Anne 3 Yaşındaki Çocuğunu İstemiyor, Yine De Velayet Anneye Verilir Mi?

Yargıtay kararlarına göre eşlerin boşanması halinde 0-3 yaş aralığında olan çocuğun velayeti, çocuğun bu yaş aralığında tamamen anne bakım ve şefkatine muhtaç olması sebebiyle anneye verilmektedir. Bunun bir diğer nedeni, 0-3 yaş aralığında bir çocuğun velayetinin anneden alınarak babaya verilmesi durumunda çocuğun fizyolojik ve psikolojik gelişimi yönünden zarar göreceğinin düşünülmesidir. Ancak bu görüşlerin aksine 0-3 yaş aralığında dahi olsa belirli haller gerçekleştiğinde çocuğun velayeti babaya verilmektedir.   

3 Yaşındaki Çocuğun Velayeti Hangi Hallerde Babaya Verilir?

Boşanma halinde 0-3 yaşındaki çocuğun velayeti genel olarak anneye verilmekte ise de istisnai olarak belirli haller gerçekleştiğinde çocuğun velayeti babaya verilmektedir. Bu haller; 

  • Çocuğun velayetinin anneye verilmesinde fiziksel veya psikolojik bir tehlike mevcutsa, 
  • Anne çocuğu sevmediğini ve çocuğa bakmak istemediğini ifade etmişse, 
  • Anne akıl hastası ise, 
  • Annenin fiil ehliyeti bulunmuyorsa, 
  • Anne küçük yaşta ise,
  • Annenin sürekli bir sağlık problemi olması,
  • Annenin hapse girmesi vs. şeklinde sayılabilir.

Bu durumlardan birinin gerçekleşmesi halinde her ne kadar çocuk annenin bakımı ve sevgisine ihtiyacı olan yaş aralığında da olsa çocuğun velayet hakkı babaya verilmektedir.

Anne Bakımına Muhtaç Çocuğun Velayeti Annenin Hayat Tarzı Sebebiyle Geri Alınır Mı?

0-3 yaş aralığındaki çocuğun velayeti, annesinin hayat tarzı veya gayri ahlaki bir hayat sürmesi sebebiyle anneden alınmayabilir. Bunun nedeni ise çocuğun bu yaş aralığında üstün menfaati gereği annesinin bakımına, sevgisine, ilgisine ihtiyaç duyması ve annesinin hayat tarzını idrak edemeyecek yaşta olmasıdır.  

Anaokulu Yaşındaki Çocuk Anneye Bakımına Muhtaç Mıdır?

Boşanma halinde 3-7 yaş aralığında olan çocuğun velayeti, çocuğun bu yaş aralığındaki psikolojik gelişimi açısından anne şefkatine ve ilgisine muhtaç olması sebebiyle anneye verilmektedir. Bu yaş aralığındaki çocuğun anne şefkatinden ve ilgisinden mahrum kalması halinde psikolojik gelişimi yönünden zarar göreceği düşünülmektedir. 

Anaokulu Yaşındaki Çocuğun Velayeti Babaya Verilir Mi?

3-7 yaş aralığındaki çocuk, 0-3 yaş aralığındaki çocuğa nazaran kendi fiziksel ihtiyaçlarını karşılayabilecek nitelikte olup anneye daha az ihtiyaç duymaktadır. Bu nedenle 0-3 yaş aralığında dahi velayetin babaya verilmesini gerektiren hallerin gerçekleşmesi durumunda 3-7 yaş aralığındaki çocuğun da velayeti babaya verilmektedir. Aynı zamanda 3-7 yaş aralığındaki çocuğun çevresinde olan olayları idrak edecek bir yaşta olduğu da değerlendirilerek anne, hayat tarzı sebebiyle velayet alamayabilir. 

Çocuk 7 Yaşını Doldurmuş İse Velayet Babaya Mı Verilir?

Boşanma halinde 7-17 yaş aralığında olan çocuğun velayeti hususunda karar verilirken çocuğun bu yaş aralığında anne bakımına ve şefkatine muhtaç olma döneminin bitmesi göz önünde bulundurularak hâkim farklı kıstasları da değerlendirilmektedir. Bu yaş aralığındaki çocuğun velayeti hususunda karar verilirken annenin ya da babanın çocuğa sunacağı imkânlar incelenmeli, çocuk idrak kabiliyetine sahip ise görüşü alınmalı, anne-baba ile çocuğun özellikleri karşılaştırılarak çocuğun üstün yararı sağlanmalıdır. 

Kız Çocuk Babaya Verilir Mi?

Yargıtay kararlarına göre eşlerin boşanması halinde çocuğun velayetinin anneye mi veya babaya mı verileceği hususunda karar verilirken çocuğun cinsiyetinin ne olduğu önem taşımamaktadır. Çocuğun velayeti, çocuğun cinsiyetine bakılmaksızın menfaati gereği, gelişimini, bakımını, eğitimini ve hayata hazırlanmasını sağlayacak ebeveyne verilecektir. Dolayısıyla hâkim, özel durumlar istisna olmak üzere çocuğun velayetini anneye veya babaya verirken çocuğun cinsiyetini dikkate almamaktadır.

Birden Fazla Çocuğumuz Var, Boşanma Halinde Kardeşler Birbirinden Ayrılır Mı?

Kanun’a göre eşlerin boşanması ve ayrılması halinde çocuğun velayeti hususunda çocuğun menfaati göz önünde bulundurularak karar verilmelidir. Eşlerin birden fazla çocukları varsa bu durumda çocukların velayetleri çocukların menfaati gereği aynı ebeveyne verilmeli, kardeşler birbirinden ayrılmamalıdır. Yargıtay kararlarına göre boşanma veya ayrılma halinde çocukların velayetlerinin ayrı ebeveynlere verilmesi ve kardeşlerin birbirinden ayrılması çocukların psikolojik gelişimlerini olumsuz etkilemektedir. 

Velayet Verilirken Çocuğun Görüşü Alınmalı Mıdır?

Boşanma halinde çocuğun velayeti ebeveynlerden birine verilirken çocuğun bu husustaki görüşü son derece önemlidir. Hatta ve hatta çocuk idrak kabiliyetine sahip olacak yaşta ise hâkimin velayet hususunda karar vermeden önce çocuğun görüşünü alması şarttır.

Çocuğun İdrak Yaşı Kaçtır?

Kanun’da çocuğun idrak kabiliyetine sahip olacağı yaş belirtilmemiş ve herhangi bir sınırlandırma yapılmamıştır. Yargıtay uygulamalarında ise genel olarak çocuğun idrak yaşı 8 yaş ve üstü olarak kabul edilmiştir. Bu nedenle her çocuk için ayrı bir değerlendirme yapılması gerekse de genel kabul olarak hâkim çocuğun velayeti hususunda karar verirken 8 veya üzeri bir yaşta olan çocuğun görüşü alınmalıdır. İdrak yaşında olan ve idrak kabiliyetine sahip çocuğun velayeti hususunda karar verecek olan hâkimin çocuğun görüşünü alması gerekmektedir. Aksi halde hâkim bu yaştaki çocuğun görüşünü almadan çocuğun velayetini düzenlememeli, değiştirmemeli veya kaldırmamalıdır. 

Velayet Nasıl Sona Erer?

Kanun’a göre velayet hakkı belirli durumların gerçekleşmesi halinde sona ermektedir. Bu durumlar; çocuğun ergin olması (18 yaşını doldurması), velayet hakkına sahip anne ya da babanın ölmesi, velayet hakkının kaldırılması, anne ve babanın boşanması halinde eşlerden birine velayet hakkı verilmemesi gerçekleştiğinde velayet hakkı sona ermektedir. Ancak istisnai olarak ergin çocuğun kısıtlı olması halinde çocuğun velayet altında olması gerektiği belirtildiğinden çocuğun 18 yaşını doldurmuş olması ile anne veya babanın velayet hakkı sona ermeyecektir. 

Çocuğun Velayeti Değiştirilebilir Mi?

Eşlerin boşanması ya da ayrılması halinde çocuğun velayeti hâkim kararı ile eşlerden sadece birine verilmektedir. Ancak zaman içerisinde çocuğun velayeti verilen eşin hayat standartları, yaşam tercihleri, istekleri, imkânları sürekli ve esaslı bir şekilde değişebilir. Bu durumlarla birlikte çocuğun velayeti verilen eş, ortaya çıkan çeşitli nedenlerden dolayı sürekli velayet hakkını kullanmıyorsa veya hakkın getirdiği yükümlülükleri yerine getiremiyorsa, çocuğun menfaati gereği velayet davası açılabilir.

Hangi Şartlarda Velayet Değiştirilebilir?

Kanun’da çocuğun velayetinin hangi hallerde değiştirilebileceği düzenlenmiş, herhangi bir sınırlandırma yapılmamıştır. Bu nedenle Kanun’da düzenlenen hallerin dışında, çocuğun menfaatinin gerektiği her durumda velayetin değiştirilmesine karar verilecektir. Mesela;

  • Velayet hakkına sahip olan eşin başka biriyle evlenmesi, 
  • Velayet hakkına sahip eşin ölmesi,
  • Velayet hakkına sahip eşin hapse girmesi,
  • Velayet hakkına sahip eşin akıl hastası olması,
  • Velayet hakkına sahip eşin alkol, uyuşturucu madde kullanması,
  • Velayet hakkına sahip eşin sürekli olarak başka bir yere gidecek olması,
  • Çocukla kişisel ilişki kurulmasının engellenmesi,
  • Çocuğun fiilen sürekli olarak velayet hakkı olmayan eşte bırakılması,
  • Çocuğun fiilen sürekli olarak üçüncü kişinin (anneanne, dede, bakıcı) yanında bırakılması,
  • Çocuğun menfaatinin gerektirdiği diğer nedenler (Sağlık, eğitim, ahlâk, güvenlik vs.),

Gibi hallerde eşlerden birinin talebi ile velayet değiştirilebilir.

Torunum İçin Velayet Davası Açabilir Miyim? 

Çocuğun velayet hakkı, yalnızca anneye veya babaya ait olmaktadır. Bununla birlikte yasal bir sebep gereği çocuğun velayetinin anneye veya babaya verilmesi halinde bu hususta uyuşmazlıklara yönelik dava açma hakkı da yalnızca anneye ve babaya tanınmıştır. Çocuğun anne ve babası dışında kan bağı bulunan herhangi bir kişinin, yakınlığına bakılmaksızın, çocuğun velayeti hususunda çıkan uyuşmazlıklara yönelik velayet davası açma hakkı bulunmamaktadır. 

Velayet Davasında Davalı Kimdir? 

Velayet davalarında boşanma veya ayrılık gibi yasal bir sebep gereği çocuğun velayet hakkı verilmeyen ebeveyn davacı taraf, yasal bir sebep gereği çocuğun velayet hakkı verilen ebeveyn ise davalı taraftır

Velayet Davasını Hangi Mahkemede Açabilirim? 

Velayet davalarında görevli mahkeme Aile Mahkemeleridir. Velayet davası açılacak olan yerde Aile Mahkemelerinin bulunmaması halinde, görevli mahkeme Aile Mahkemesi sıfatı ile Asliye Hukuk Mahkemeleridir.

Kanunda velayet davası için kesin bir yetki kuralı bulunmadığından, yer yönünden yetkili mahkeme çocuğun ikametgâhının bulunduğu yerleşim yeri mahkemesi ya da velayet verilen ebeveynin ikametgâhının bulunduğu yerleşim yeri mahkemesidir. 

İstediğim Zaman Velayetin Değiştirilmesini Talep Edebilir Miyim?

Velayet davası, çocuğun menfaati gereği açılan bir dava olması sebebiyle herhangi bir zamanaşımı süresine tabi değildir. 

Velayet Davası Ne Kadar Sürer?

Kanun’da velayet davalarının süresine ilişkin bir düzenleme bulunmamakla birlikte genel olarak velayet davaları 6 ay – 1 yıl arasında sürmektedir. Davanın süresi; dava açılan mahkemenin yoğunluğuna, istenilen delillerin sunulma zamanına, dinlenilecek tanıkların sayısına, dosyanın bilirkişice incelenmesi durumuna göre değişiklik gösterecektir. 

Anlaşmalı Boşanma Davasından Sonra Velayet Davası Açılır Mı?

Anlaşmalı boşanma halinde eşlerin boşanmanın mali sonuçları ve çocuğun velayeti hususunda anlaşmaları ve anlaştıkları hususlar ile ilgili dava sonrasında herhangi bir talepte bulunmayacaklarını kabul etmeleri gerekmektedir. Ancak istisnai olarak çocuğun velayeti hususunda çocuğun velayeti verilmeyen eşin, istediği zaman velayet davası açarak velayetin değiştirilmesini talep etme hakkı vardır. 

Velayet Davasını Kazanırsam Nafaka Alabilir Miyim?

Velayet davasının kabulü ile çocuğun velayet hakkı, velayet hakkı talep eden ebeveyne ait olacak ve velayet hakkı kaldırılan ebeveynle çocuk arasında kişisel ilişki kurulacaktır. Bununla birlikte velayet hakkını alan eş çocuğun bakım, eğitim, sağlık giderleri için velayet hakkı kaldırılan ebeveynden iştirak nafakaalacaktır.

Velayet Davası Sonrasında Yeniden Velayet Davası Açılabilir Mi? 

Velayet davasının kabulü veya reddi halinde verilen karar kesin hüküm niteliğinde değildir. Bu nedenle, velayet davası kabul edilirse dava sonucunda velayet hakkı kaldırılan ebeveyn çocuğun menfaati gereği ile yeniden velayet davası açabilir; velayet davası reddedilirse dava sonucunda velayet hakkı verilmeyen ebeveyn çocuğun menfaati gereği ile yeniden velayet davası açabilir.