Marka Tescili Başvurusu Reddedilirse Nasıl İtiraz Edilir?

“Marka tescili başvurusu reddedilirse nasıl itiraz edilir?” sorusunun cevabını arıyorsanız doğru yerdesiniz. Türk Patent ve Marka Kurumu’nun ret kararı size tebliğ edildiğinde, itiraz için kısa ve net bir yol haritasına ihtiyacınız olur. Süre, başvuru kanalı, gerekçeler ve deliller doğru planlandığında sonuç alma şansınız artar.

Bu rehberde:

İtiraz süresi (2 ay) ve neleri kaçırmamanız gerektiğini,
EPATS üzerinden nasıl başvuru yapıldığını,
Mutlak ret ve nispi ret gerekçeleriyle nasıl savunma kuracağınızı,
Fatura, reklam, kullanım gibi delillerin nasıl sunulacağını,
Dosyanın YİDK aşamasına gidişini ve olası sonuçları ele alacağız.

Not: Sürelere uymak ve itirazı somut delillerle desteklemek kritik önemdedir.

Şimdi adım adım “Marka tescili başvurusu reddedilirse nasıl itiraz edilir?” sorusunu açıklayalım.

Marka Tescil Başvurusu Reddi ve İtiraz Hakkı

Marka Tescil Başvurusu Reddedilme Nedenleri

Marka tescil başvurusu, Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) tarafından titizlikle incelenir. Bir başvurunun reddedilmesinin çeşitli nedenleri bulunur. Bu nedenler genel olarak iki ana kategoriye ayrılır: mutlak ret nedenleri ve nispi ret nedenleri. Bu ret nedenleri, başvuru yapılan markanın hukuka veya mevcut markalara uygunluğunu sağlamak için düzenlenmiştir.

Mutlak Ret Nedenleri

Mutlak ret nedenleri, başvurulan markanın özünde ve yapısında bulunan bariz uygunsuzluklardan kaynaklanır. TÜRKPATENT başvuru aşamasında, markanın aşağıdaki durumlarda tescil edilmesini otomatik olarak reddeder:

Ayırt edici olmayan işaretler: Sadece cins, çeşit, kalite, miktar, amaç, değer, coğrafi kaynak gibi nitelikleri belirten işaretler mutlak ret nedenidir.
Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı işaretler: Toplumun genel kabulüne uymayan veya kamu düzenini bozabilecek markalar kesinlikle reddedilir.
Yaygın kullanılan işaretler: Ticarette herkesin kullanabileceği ibareler ya da jenerik adlar marka olarak tescil edilemez.
Aldatıcı işaretler: Mal/hizmetin niteliği, kalitesi veya coğrafi kaynağı konusunda yanıltıcı marka başvuruları reddedilir.
Devlet sembolleri ve resmi işaretler: Bayrak, arma, devlet isimleri ve diğer resmi işaretler marka olarak tescil edilemez.
Yasal düzenlemelere aykırılık: Yasalarca korunmuş işaretler veya kullanımına izin gerektiren ibareler için izin olmadan tescil başvurusu yapılamaz.

Mutlak ret nedenleri, marka başvurusunun otomatik olarak reddedilmesine yol açtığı için başvurunun dikkatli hazırlanması gerekir. Başvurudan önce bu kriterler mutlaka gözden geçirilmelidir.

Nispi Ret Nedenleri

Nispi ret nedenleri, başvurulan markanın mevcut markalarla olan ilişkisine bağlı olarak doğar. Diğer marka sahiplerinin haklarının korunmasını amaçlar. Genellikle üçüncü kişilerin başvurusu veya şikayeti üzerine gündeme gelir:

Önceden tescilli benzer markalar: Başvuru yapılan marka, başkasına ait tescilli veya başvuru aşamasındaki markaya benziyorsa veya karıştırılma ihtimali varsa itiraz edilebilir.
Tanınmış markalar ile benzerlik: Türkiye veya dünyada tanınmış markaların aynısı veya benzeri olan markalar reddedilebilir.
Hak sahibinin izni olmadan yapılan başvurular: Bir başkası adına veya bir kurumun izni olmadan başvuru yapılması da nispi ret sebeplerindendir.
Ticaret unvanı veya telif hakkı ihlali: Mevcut ticaret unvanını veya eserlerine ait hakları ihlal eden başvurular reddedilebilir.

Nispi ret nedenleri genel olarak diğer marka sahiplerinin hak iddiası ve şikayetiyle işlem görür. Bu nedenle başvuru sahiplerinin önceki marka başvurularını ve tescilli markaları iyi araştırmaları önerilir.

Ret Kararının Bildirimi ve Resmi Süreler

Ret kararı, başvuru incelendikten sonra TÜRKPATENT tarafından resmi olarak başvuru sahibine bildirilir. Marka başvurusunun reddedilmesi durumunda, ret gerekçeleri ayrıntılı bir şekilde açıklanır ve başvuru sahibine yazılı olarak iletilir.

Ret bildiriminde belirtilen tarihten itibaren belirli bir süre içinde itiraz hakkı bulunur. Türkiye’de bu süre genellikle 2 ay (60 gün) olarak uygulanır. Ret kararına itiraz etmeden önce, bildirimin gerekçelerinin dikkatlice incelenmesi ve eğer gerekliyse profesyonel danışmanlık alınması önemlidir. Bu süre içinde herhangi bir itirazda bulunulmazsa, ret kararı kesinleşir ve marka başvurusu süreci tamamlanmış olur.

Resmi sürelerin kaçırılmaması ve tüm yazışmaların eksiksiz takip edilmesi, marka tescil süreçlerinde hak kaybının önlenmesi açısından çok kritiktir. Mutlaka bildirilen sürelere dikkat edilmeli ve herhangi bir gecikme yaşanmadan gerekli adımlar atılmalıdır.

İtiraz Başvuru Süresi ve Şartları

Marka tescili ret kararına itiraz süreci, titizlikle takip edilmesi gereken belli süre ve şartlara bağlıdır. İtiraz başvurusu, kararın size bildirildiği tarihten itibaren 2 ay (60 gün) içinde yapılmalıdır. Bu süre, hem Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) tarafından verilen ret kararları hem de Bülten'de yayınlanan başvurulara yapılan itirazlar için geçerlidir.

Sürelerin takibi çok önemlidir, zira 2 aylık bu süreyi kaçıran kişilerin sonradan itiraz etme hakkı kalmaz. İtiraz, gerekçeleriyle birlikte yazılı olarak ve usule uygun şekilde hazırlanmalı, elektronik sistem üzerinden TÜRKPATENT’e sunulmalıdır. Başvuru sırasında hem dilekçe hem de gerekçeli deliller hazır bulundurulmalıdır.

İtiraz Hakkı Sahipleri

Marka tescilinin reddi kararına veya başka bir başvuruya itiraz etme hakkı olanlar sadece marka sahibi değildir. Şu kişiler ve kurumlar başvuru yapabilir:

Reddedilen marka başvurusu sahibi (asıl hak sahibi).
Önceki hak sahipleri (benzer marka sahibi olanlar).
Markasının tanınırlığı veya tescili ile ilgilenen gerçek/tüzel kişiler.
Meslek odaları ve birlikler (bazen sektörel kurumlar da yetkili olabilir).

Örneğin bir marka Bülten’de yayımlandığında, o marka ile aynı veya benzer başka bir markaya sahip olan ya da bundan zarar görebilecek herkes itiraz hakkını kullanabilir. Aynı şekilde, ret kararı alan başvuru sahibi de kararın iptalini talep edebilir.

Elektronik Başvuru (EPATS) Üzerinden İtiraz

Günümüzde marka tescil itirazlarının tamamı EPATS (Elektronik Patent ve Marka Tescil Sistemi) üzerinden dijital ortamda yapılmaktadır. TÜRKPATENT’in bu elektronik sistemi, e-Devlet üzerinden girişle erişilebilen güvenli bir platformdur.

EPATS üzerinden başvuru yapmak için:

e-Devlet şifresi ile sisteme giriş yapılır.
İlgili itiraz formu doldurulur ve gerekçeler açıkça yazılır.
Gerekli belgeler (deliller, önceki marka tescil belgeleri vb.) eklenir.
Başvuru sırasında işlem ücreti online olarak ödenir.
Sistem, başvurunun ve yatırılan ücretin kaydını otomatik yapar.

İtirazın elektronik ortamda yapılması hem sürecin hızlanmasını sağlar, hem de belgelerin kaybolma riskini ortadan kaldırır.

Gerekli Belgeler ve Dilekçe Hazırlama

İtiraz başvurusu yapılırken bazı temel evrakların mutlaka sisteme yüklenmesi gerekmektedir:

İtiraz Dilekçesi: Açık ve net gerekçelerle, hukuka uygun şekilde hazırlanmalı.
Kimlik/Yetki belgeleri: Gerçek ya da tüzel kişiye göre farklılık gösterebilir.
Vekaletname: Vekil aracılığıyla başvuru yapılacaksa vekaletname eklenmesi şarttır.
Delil niteliğindeki evraklar: Önceki marka tescil belgeleri, kullanım ispatları, sektörde bilinirliği gösteren belgeler vb.

Gerekli belgeler eksiksiz ve resmi olmalı, uygun başlıklarla EPATS üzerinden yüklenmelidir. Hazırlanan dilekçede sadece “itiraz etmek istiyorum” yazmak yetmez; hukuki dayanaklar ve varsa emsal kararlar belirtilmelidir.

Delillerin ve Karşı Argümanların Hazırlanması

İtiraz dilekçenizi güçlendirmek için delil sunma ve etkili karşı argüman hazırlama çok önemlidir. Sunulacak başlıca deliller:

Önceden tescil edilmiş marka belgeleri.
Markanın kullanımına dair faturalar, reklamlar, kataloglar.
Markanın bilinirliğini kanıtlayan anket sonuçları veya medya yayınları.
Karıştırılma ihtimali, isim veya logo benzerliği üzerine örnekler.

Karşı argüman sunarken gerekçelerin net ve ikna edici olması gerekir. Markanın özgün olduğunun ispatı, tüketici nezdinde karışıklık ihtimalinin olmadığı veya dilekçede yer alan iddiaların hukuken yetersiz olduğu vurgulanmalıdır.

İtiraz Ücretleri

İtiraz işlemi sırasında TÜRKPATENT’e bir ödeme yapmak zorunludur. 2024 yılı itibarıyla itiraz ücretleri şu şekildedir:

İşlem Adı	Ücret (TL)
Marka karara itiraz ücreti	2.170
Yayımda olan markaya itiraz ücreti	920

Ücretler yıllık olarak değişmekte olup, en güncel tutarlara TÜRKPATENT’in resmi sitesi üzerinden ulaşabilirsiniz. Ödeme, başvuru sırasında sistem üzerinden online şekilde yapılır. Ücret ödenmeden gönderilen itiraz başvuruları işleme alınmaz.

Doğru belge hazırlamak, zamanında başvuru yapmak ve ücretleri yatırmak; marka tescil ret kararına etkili bir şekilde itiraz edebilmenin temel şartlarıdır.

İtirazın İncelenmesi ve Değerlendirme Aşamaları

Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulu (YİDK)

Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulu (YİDK), marka tescili konusunda yapılan itirazların ikinci derecede incelendiği resmi bir kuruldur. YİDK, Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) bünyesinde çalışır. Marka itirazınız ilk aşamada reddedildiğinde veya kabul edilmediğinde, bu karara karşı YİDK'ya başvurma hakkınız vardır.

YİDK, dosyanızdaki tüm belgeleri, dilekçeleri ve sunulan delilleri baştan sona inceler. Kurul üyeleri, önceki kararın yerinde olup olmadığını titizlikle değerlendirir. Kararın hatalı olduğuna kanaat getirirlerse lehinize bir karar çıkabilir. Eğer mevcut kararı onaylarlarsa, başka bir adım olan mahkemeye başvuru seçeneğiniz gündeme gelir.

Türk Patent ve Marka Kurumu'nun (TÜRKPATENT) Rolü

Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT), marka başvurusu, ret, itiraz, inceleme ve sonuçlandırma işlemlerinin tümünde ana aktördür. TÜRKPATENT, gelen itiraz dilekçelerini dosya üzerinde toplar. Dosya eksiklikleri varsa başvuranı bilgilendirir veya ek belgeler ister.

TÜRKPATENT uzmanları, itirazların hem hukuki hem de teknik yönlerini inceler. Kararların adil ve tarafsız alınmasını sağlamakla yükümlüdürler. Ayrıca sürecin hızlı işleyebilmesi için belirli yasal süreler içinde işlemleri yürütürler. TÜRKPATENT, hem marka başvurusu sahipleri hem de itirazcılar için sürecin şeffaf ve erişilebilir olmasını sağlamaya çalışır.

Uzman Görüşleri ve İstenecek Ek Belgeler

Uzman görüşleri, marka itiraz süreçlerinde çok önemlidir. TÜRKPATENT veya YİDK süreci yürütürken, davaya özgü teknik ya da hukuki bir konu olduğunda uzmanlardan görüş isteyebilir. Bilirkişi raporları, piyasa araştırmaları veya akademik görüşler delil olarak kullanılabilir.

İtiraz sırasında başvuru sahibi ya da itirazcıdan ek belgeler istenebilir. Bu belgeler genellikle şunlar olabilir:

Kullanım belgesi veya ticari faaliyet kanıtları
Rakip markaların faaliyetleri hakkında bilgiler
Markanın yaygın olarak kullanıldığına dair deliller (reklamlar, kataloglar vb.)

Gecikme olmaması için, ilgili ek belgelerin zamanında ve eksiksiz sunulmasına özen gösterilmelidir.

İtiraz Sonucunun Açıklanması ve Kararın Tebliği

İtiraz incelemesi bittikten sonra, sonuç yazılı olarak açıklanır. Resmi karar metni başvuruda yer alan kişilere veya vekillere bildirilir. TÜRKPATENT, kararı genellikle elektronik ortamda veya yazılı tebligat şeklinde gönderir.

Karar tebliğ edildiği tarihten itibaren, bir sonraki hak arama yolu için belirli süreler başlar. Ret, kabul veya kısmi karar gibi olası sonuçlar karşı tarafa detaylı şekilde anlatılır. Eğer karar aleyhinize ise, karara mahkeme yoluyla itiraz edebilirsiniz. Karar size ulaştıktan sonra dikkatlice incelenmeli ve hangi adımda ne yapacağınız netleştirilmelidir.

İtirazın Kabulü veya Reddi Sonrası İzlenebilecek Hukuki Yollar

Kısmi veya Tam Red/Kabul Durumunda Yapılacaklar

Kısmi veya tam red/kabul durumu, marka başvurusu itiraz sürecinde oldukça sık karşılaşılan bir durumdur. Bazı durumlarda itirazın yalnızca bir kısmı kabul edilirken, bazı durumlarda ise itiraz tamamen reddedilir ya da kabul edilir. Kısmi kabulde, sadece belirli mal ve hizmetler için marka tescili sağlanabilir. Böyle bir kararda, başvuru sahibi, kısmi kabul edilen kısımlar dışında kalan kısımlar için farklı hukuki yollar arayabilir.

Kısmi veya tam red halinde, kararın detaylı bir şekilde incelenmesi önemlidir. Eğer başvuru sahibi, verilen kararı yeterli bulmazsa veya hak kaybı yaşadığını düşünüyorsa, karara karşı yargı yoluna başvurabilir. Ayrıca tam kabul durumunda ise marka hakkı tam olarak korunmuş olur. Her durumda resmi tebligat sonrası belirli bir süre içinde hareket edilmesi gerektiği unutulmamalıdır.

Karara Yargı Yoluyla İtiraz (Mahkeme Başvurusu)

Karara yargı yoluyla itiraz, marka başvurusu itirazının reddedilmesi veya kısmen kabul edilmesi halinde izlenebilecek en önemli hukuki yollardan biridir. Ret kararına karşı başvuranlar, kararın tebliğinden itibaren iki ay (2024 yılı itibariyle bu süre geçerlidir) içerisinde yetkili mahkemeye başvuru yapabilirler.

Mahkemeye başvuru yapılmadan önce, verilen ret veya kısmi kabul kararının gerekçeleri dikkatlice incelenmelidir. Eksik görülen veya hatalı olduğunu düşündüğünüz noktalar, başvuru dilekçenizde açıkça belirtilmelidir. Yargı yoluyla itirazda başarılı olmak için delillerin ve hukuki argümanların güçlü bir şekilde hazırlanmış olması çok önemlidir.

Ankara Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesi'ne Başvuru

Ankara Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesi, Türkiye'deki marka tescil işlemleriyle ilgili yargı itirazlarının görüldüğü tek yetkili mahkemedir. Marka başvurusuna yapılan itiraz sonucu verilen karara karşı dava açmak isteyenler, Ankara’daki bu mahkemeye başvurmalıdır.

Başvuru için profesyonel bir hukuki destek alınması önerilir çünkü mahkeme nezdinde süreçler teknik bilgi ve uzmanlık gerektirir. Dava dilekçenizde kararın neden yanlış olduğunu, hangi maddelere dayanarak iptal edilmesi gerektiğini ayrıntılı bir şekilde belirtmelisiniz. Mahkeme, başvurunuzu inceleyip kararını genellikle birkaç ay içinde açıklar. Mahkemenin vereceği karara uymak zorunludur.

Uzlaşma Seçenekleri ve Arabuluculuk

Uzlaşma seçenekleri ve arabuluculuk, marka itirazında tarafların karşılıklı olarak anlaşma sağlamasına imkan veren alternatif çözümlerdir. Çoğu zaman yargı sürecine gitmeden önce taraflar arasında görüşmeler yapılır ve ortak bir çözüm yolu aranır. Böylece hem zamandan hem de masraflardan tasarruf etmek mümkündür.

Arabuluculuk, daha hızlı ve pratik bir çözüm getirdiği için son zamanlarda marka uyuşmazlıklarında sıkça tercih edilmektedir. Taraflar arabulucu eşliğinde bir araya gelir, taleplerini belirtir ve bir mutabakata varmaya çalışır. Eğer uzlaşma sağlanırsa, mahkemeye gitmeye gerek kalmaz ve süreç daha kısa sürede çözülür. Bu yöntem, marka haklarının korunmasında pratik ve dostane bir yol olarak önem kazanmaktadır.

Uyuşmazlıkların kısa sürede çözülmesi ve iş ilişkilerinin zarar görmemesi için uzlaşma ve arabuluculuk seçeneklerini değerlendirmek büyük avantaj sağlar.

Süreçte Dikkat Edilmesi Gerekenler ve Stratejik İpuçları

Marka İzleme ve Önceden Hazırlık

Marka izleme ve önceden hazırlık, marka hakkınızın korunmasında çok önemli bir yer tutar. Marka izleme sayesinde, başkası sizinle benzer bir marka için başvuruda bulunursa bunu hemen fark edebilirsiniz. Türkiye’de birçok marka izleme firması bu konuda hizmet verir. Siz de Türk Patent ve Marka Kurumu’nun sitesindeki marka bültenlerini düzenli takip ederek yeni başvuruları görebilirsiniz.

Önceden hazırlık yapmak da sürecin hızlanmasını sağlar. Olası bir ihtilaf durumunda hemen itiraz için gerekli olan delil, doküman ve argümanları hazır bulundurmak size zaman kazandırır. Marka izleme sayesinde, kendi markanıza benzer bir marka başvurusu yapıldığını anında görüp hızlıca aksiyon alabilirsiniz. Böylece hak kaybı yaşamazsınız ve itiraz sürecinde ihtiyacınız olacak tüm evraklar hazır olur.

Dilekçe Hazırlarken Yapılan Yaygın Hatalar

Dilekçe hazırlarken yapılan yaygın hatalar, çoğu zaman hak kayıplarına ve başvurunun reddine yol açar. Dilekçede yeterli ve açık gerekçe sunulmaması en sık karşılaşılan hatalardan biridir. Marka başvurusuna ya da ret kararına itiraz ederken sadece “benim markamla benziyor” demek yeterli değildir. Marka benzerliğini ve karıştırılma ihtimalini net şekilde açıklamak gerekir.

Delillerin eksik ya da düzensiz eklenmesi de sürecin aksamasına neden olabilir. Tüm belgelerinizin eksiksiz, tarihli ve mümkünse noter onaylı olmasına dikkat edin. Ayrıca, yasal sürelerin gözden kaçırılması da çok ciddi bir hata olabilir. Her itiraz türü için farklı yasal süreler bulunmaktadır ve bu sürelere kesinlikle uyulmalıdır.

Hatalı ya da eksik bilgi vermek, olayları abartmak veya somut olmayan iddialara yer vermek de marka tescil süreçlerinde olumsuz sonuçlara yol açar. Bu nedenle, açık ve gerçekçi ifadelerle, mümkün olan her iddiayı somut delillerle desteklemek gerekir.

Benzer Durumlarda Karşılaşılan Sonuçlar ve Örnek Kararlar

Benzer durumlarda karşılaşılan sonuçlar incelendiğinde, TÜRKPATENT ve mahkemeler genellikle somut delil ve güçlü argüman sunan tarafı haklı buluyor. Örneğin, daha önce piyasada aktif olarak kullanılan, kamuya mal olmuş veya tanınmış markaların yaptığı itirazlar çoğunlukla kabul ediliyor. Ancak, yeterli kullanım ispatı olmayan ya da delil sunulmamış dosyalar reddediliyor.

Bazı örnek kararlarda, markaların görsel, işitsel ve anlamsal olarak genel görünüm ve bütün izlenimi değerlendirilmiş, küçük farklılıklar marka karışıklığını önleyecek şekilde yorumlanmamış. Bir başka örnekte, uzlaştırma sağlanıp markaların belirli bir mal ya da hizmet sınıfı ile sınırlı olarak tesciline izin verilmiş.

Marka izleme, düzgün dilekçe hazırlama, zamanında ve belgelerle itiraz etme, süreci olumlu yönde etkiler. Başarılı sonuçlanan benzer davalar, titiz bir belge hazırlama ve stratejik hazırlığın ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Türkiye’deki marka karar örneklerini incelemek, kendi başvurunuz için önceden strateji oluşturmanıza yardımcı olur.