İhbar Tazminatı Nedir?
İşçi ya da işveren iş ilişkilerini sonlandırmak istediğinde kanunda belirtilmiş bildirim sürelerine uymak zorundadır. Belirsiz süreli olan iş sözleşmesini feshetmek isteyen tarafın yapması gereken bu bildirim kanunumuzda ihbar olarak geçmektedir.
İhbar tazminatı hem işveren hem de işçi lehine verilebilen bir tazminat olup haklı bir sebep olmadan sözleşmeyi feshetmek isteyen tarafın feshin yapılacağına dair bildirimi yapmadan iş ilişkisini sonlandırması halinde ödenir. İşverenin işçinin sözleşmesini feshetmeden önce bildirimde bulunması zorunlu olduğu gibi işçi de işten çıkmak istediğinde işverene önceden bildirimde bulunmak zorundadır. Bu bildirimlerin yapılmaması halinde ise bildirimde bulunmayan taraf aleyhine ihbar tazminatına hükmolunur.
İhbar Süresi Nedir?
İhbar süresi, iş ilişkisin sonlandıracak olan tarafın fesihi gerçekleştirmeden önce bildirimde bulunması gereken en kısa süreyi ifade eder. Örneğin işçi-işveren ilişkisi 6 aydan az sürmüş olan bir işçi, sözleşmeyi feshetmek istediğinde ihbar süresi olan iki hafta öncesinde bildirimde bulunmalıdır. Bu süreler 4857 sayılı İş Kanunu’nun 17. Maddesinde açıkça belirtilmiştir;
“İş sözleşmeleri;
a) İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta sonra,
b) İşi altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta sonra,
c) İşi bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra,
d) İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için, bildirim yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra,
Feshedilmiş sayılır.”
Kanunda sürekli olarak işçiden bahsedilmiş olsa da ihbar tazminatının sadece işçi tarafından talep edilmediğine ve işverenin de ihbar tazminatı talep edebileceğini unutmamak gerekmektedir. Bu durum uygulamada sıklıkla karıştırılmakta olup, işçilerden ihbar tazminatı talep edilemeyeceği gibi bir algı bulunmaktadır. Ancak bu yanlış olup işten ayrılmadan önce işvereninize bildirimde bulunmak zorunda olduğunuzu unutmamalısınız. Aksi takdirde işvereniniz sizden ihbar tazminatını talep edebilecektir.
İhbar süresi işveren tarafından başlatıldıysa işçi; günde 2 saat iş arama hakkına sahiptir. İşçinin iş aramakla geçirdiği bu 2 saat de normal mesai saati gibi işlem görür. Yani işveren hiçbir şekilde bu 2 saatlik izni işçinin ücretinden kesemez.
İhbar Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
İhbar tazminatı işçinin çalıştığı son aydaki brüt ücrete göre hesaplanır. Örneğin bir işçi 2 yıl boyunca aynı işveren için çalışmışsa ihbar süresi kanun gereği 6 haftadır. İşçi 6 haftalık brüt ücretini işverenden talep edebilecektir.
İhbar tazminatı, uygulamada sıklıkla karşılaşılan bir tazminat türü olmakla birlikte kulaktan dolma bilgiler sebebiyle hakkında çok fazla bilgi kirliliği bulunan bir husustur. Bu sebeple hak kaybı yaşamamak ve mağdur olmamak için bir avukattan yardım alınması en doğrusu olacaktır.