İcra inkâr tazminatı, hukukumuzda alacaklının hakkı olan alacağını almasını engellemenin veyahut geciktirmenin cezai yaptırımıdır. Ya da bir başka deyişle;
“Borçlunun işi uzatmak maksadıyla uluorta borcunu inkâr ile meseleyi mahkemeye düşürmesine mümkün mertebe meydan vermemek.” Amacını taşıyan bir tazminat türüdür.
İcra inkâr tazminatının talep edilebilmesi için öncelikli olarak gereken bir itirazın iptali davasıdır. İtirazın iptali davasını ve detaylarını daha önceki makalelerimizde açıklamıştık. (Buradan ulaşılabilir.link)
İcra inkâr tazminatının talep edilebilmesi için birtakım olayların gerçekleşmesi gerekmektedir. Bunlar sırasıyla;
- Alacaklı icra takibini başlatmalıdır.
- Borçlu takibe itiraz etmelidir.
- Alacaklı süresi içerisinde itirazın iptali davasını açmalıdır ve dava dilekçesinin içeriğinde icra inkâr tazminatı talebini belirtmelidir.
- Borca olan itirazın haksız olduğuna karar verilmelidir.
Yukarıda bahsedilen hususların hepsi önemli olmakla birlikte 3. Aşamadaki icra inkâr tazminatı talebi olmadan icra inkâr tazminatı alamayacağınızı unutmayınız. İcra inkâr tazminatı mahkeme tarafından re’sen hükmedilen bir husus olmayıp ancak ve ancak taleple bağlıdır. İİK m. 67/5;
“Bu Kanunda öngörülen icra inkâr tazminatı, kötü niyet tazminatı ve benzeri tazminatların tespitinde, takip talebi veya davadaki talep esas alınır.”
İcra inkâr tazminatı bir kötü niyet tazminatı olmayıp iyi niyetli olarak yapılan bir itirazın haksız çıkması halinde de alınabilir. Yani icra inkâr tazminatında aranan en önemli şart mahkemece itirazın haksız bulunmasıdır.
İİK m. 67/2 uyarınca;
“Bu davada borçlunun itirazının haksızlığına karar verilirse borçlu; takibinde haksız ve kötü niyetli görülürse alacaklı; diğer tarafın talebi üzerine iki tarafın durumuna, davanın ve hükmolunan şeyin tahammülüne göre, red veya hükmolunan meblağın yüzde yirmisinden aşağı olmamak üzere, uygun bir tazminatla mahkûm edilir.”
Görüldüğü üzere kanun icra inkâr tazminatında limiti açıkça %20 ve üstü olarak belirlemiştir. Ancak her ne kadar durum böyle olsa da uygulamada %20’nin üstünde icra inkâr tazminatına hükmedildiği bir duruma rastlanmamaktadır. Hülasa mahkemeden tarafından hükmolunacak en yükse icra inkâr tazminatının alacağın %20’sini geçemeyeceği açıktır.
İcra inkâr tazminatı teoride oldukça basit ve anlaşılır olsa da Yargıtay kararları ve uygulamadaki farklılıklar icra inkâr tazminatının alınabilmesini oldukça zor bir hale getirmiştir. Bu sebeple bir avukattan yardım olunması tarafların faydasına olacaktır.