Evde hassas terazi bulundurmanın cezası, özellikle uyuşturucu suçları bakımından, çoğu zaman satıcılık şüphesi, TCK 188 uyuşturucu ticareti ve TCK 191 kullanmak için uyuşturucu bulundurma suçları ile birlikte değerlendirilir. Sadece evde hassas terazi olması bile, savcılık açısından soruşturma başlatmak için “kuvvetli şüphe” sebebi sayılabilir.
Ancak hassas terazi bulundurmak tek başına otomatik olarak “uyuşturucu ticareti” cezası anlamına gelmez. Terazinin yanında ele geçen uyuşturucu madde miktarı, paketleme şekli, para trafiği, poşetler, iletişim kayıtları gibi diğer delillerle birlikte olaya bütüncül bakılır.
Bu yazıda, evde hassas terazi bulundurmanın cezası nedir, hangi durumlarda risk artar ve hangi hallerde tek başına yeterli görülmeyebilir, adım adım ele alınacaktır.
Evde hassas terazi bulundurmak tek başına suç mu?
Evde hassas terazi bulundurmak, tek başına Türk Ceza Kanunu’na göre suç değildir. Hassas terazi, mutfakta, diyette, altın tartımında, takı yapımında, kimya veya hobi amaçlı olarak da çok yaygın kullanılan bir eşyadır.
Ceza hukuku bakımından önemli olan, terazinin hangi amaçla ve hangi koşullarda bulundurulduğudur. Yani cezalandırılan şey “teraziye sahip olmak” değil, terazinin uyuşturucu madde ticareti veya kullanımıyla bağlantısıdır. Yargıtay da son yıllardaki kararlarında, hassas terazinin tek başına uyuşturucu ticareti için yeterli delil sayılamayacağını, mutlaka diğer somut delillerle birlikte değerlendirilmesi gerektiğini vurguluyor.
Evde sadece hassas terazi bulunursa ceza çıkar mı?
Evde yapılan aramada sadece hassas terazi bulunmuşsa, yanında uyuşturucu madde, uyuşturucu kalıntısı, satışa hazır paketler, şüpheli mesajlar veya para trafiği gibi başka deliller yoksa, genel olarak doğrudan bir ceza verilmesi beklenmez.
Uygulamada savcılık, böyle bir durumda çoğu kez:
- Terazinin türüne (mutfak terazisi mi, çok hassas gramajlı laboratuvar terazisi mi),
- Nerede ve nasıl saklandığına,
- Şüphelinin geçmişine ve dosyadaki diğer bilgilere
bakar. Sıradan bir evde, mutfakta duran veya hobi malzemeleriyle birlikte bulunan hassas terazi, tek başına “uyuşturucu ticareti delili” olarak kabul edilmez. Yargıtay, hassas terazi ve belli miktarda uyuşturucu birlikte bulunsa bile, başka destekleyici delil yoksa TCK 188 (uyuşturucu ticareti) yönünden mahkûmiyet için bunun yeterli olmayabileceğini açıkça söylüyor.
Yine de, kolluk veya savcılık, ihbar veya başka bir şüphe varsa soruşturma başlatabilir; fakat soruşturma açılması ile ceza verilmesi aynı şey değildir. Ceza için, terazinin uyuşturucu suçuyla bağlantısını gösteren daha güçlü deliller aranır.
Mutfak, diyet veya hobi için alınan hassas teraziler bu kapsamda mı?
Günlük hayatta kullanılan mutfak terazileri, diyet için porsiyon ayarlamada kullanılan küçük tartılar, kahve veya baharat tartmak için alınan cihazlar, takı / maket / sabun / mum yapımı gibi hobi amaçlı hassas teraziler, kural olarak suç kapsamına girmez.
Bu tür terazilerin hukuken sorun olması için:
- Evde veya işyerinde uyuşturucu madde ya da kalıntısı ile birlikte bulunması,
- Terazinin üzerinde uyuşturucu bulaşığı tespit edilmesi,
- Çevresinde çok sayıda küçük kilitli poşet, rulo banknot, satışa işaret eden notlar veya mesajlar gibi ticarete özgü emareler olması
gibi ek unsurlar gerekir.
Özetle:
- Sırf diyet, kahve, altın, hobi veya ticari işiniz için evde hassas terazi bulundurmanız tek başına suç değildir.
- Hukuki risk, ancak terazinin uyuşturucu maddeyle ve diğer şüpheli delillerle birlikte bulunması halinde ciddi şekilde gündeme gelir.
Hangi durumda evde hassas terazi bulundurmanın cezası gündeme gelir?
Evde hassas terazi bulundurmanın tek başına ayrı bir suç olmadığını, cezanın esasen uyuşturucu madde suçu üzerinden verildiğini unutmamak gerekir. Hassas terazi, çoğu dosyada “satıcılığa işaret eden delillerden biri” olarak değerlendirilir. Yani ceza, teraziden değil, TCK 188 (uyuşturucu ticareti) veya TCK 191 (kullanmak için uyuşturucu bulundurma) suçlarından verilir.
Hassas terazi ile uyuşturucu maddelerin birlikte ele geçirilmesi
Evde hassas terazi ile birlikte uyuşturucu madde bulunursa, kolluk ve savcılık şu soruya odaklanır:
Bu uyuşturucu madde kullanmak için mi, yoksa satmak için mi bulunduruluyor?
Bu ayrım yapılırken genellikle şu hususlar birlikte incelenir:
- Uyuşturucu maddenin miktarı
- Maddenin paketlenme şekli (çok sayıda küçük paket, fişek vb.)
- Hassas terazinin üzerinde uyuşturucu kalıntısı olup olmadığı
- Evde bulunan kilitli poşetler, rulo halinde para, müşteri listesi, satışa dair mesajlar gibi başka deliller
- Şüphelinin kullanıcı olduğuna dair emareler (uzun süreli kullanım, kişisel miktar, içici beyanları vb.)
Yargıtay, hassas terazi ile uyuşturucunun birlikte bulunmasını çoğu zaman ticaret lehine güçlü bir emare kabul etse de, tek başına otomatik olarak “satıcı” sayılmasına yeterli görmemektedir.
TCK 188 ve TCK 191 açısından hassas terazinin önemi
-
TCK 188: Uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti suçudur. Hassas terazi, satışa hazırlama ve tartma aracı olarak görüldüğünde, dosyayı TCK 188 yönüne çekebilen önemli bir delil sayılır. Özellikle yüksek miktar, çoklu paketleme ve para trafiği ile birleştiğinde, mahkemeler çoğunlukla ticaret suçuna hükmedebilmektedir.
-
TCK 191: Kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçudur. Uyuşturucu miktarı görece az ise, sanığın kullanıcı olduğuna dair bulgular varsa ve hassas terazi dışında satışa işaret eden ciddi bir delil yoksa, Yargıtay birçok kararında kullanım suçu lehine değerlendirme yapmıştır. Hatta bazı kararlarda, hassas terazi bulunsa bile olayın bütününe bakılarak TCK 191 kapsamında hüküm kurulması gerektiği vurgulanmıştır.
Özetle, hassas terazi TCK 188 yönünde şüpheyi artıran bir araçtır; ancak hangi madde uygulanacaksa, bu karar tüm deliller birlikte değerlendirilerek verilir.
Savcılık soruşturması hangi şüphelerle başlatılıyor?
Savcılık soruşturması genellikle şu tür şüpheler üzerine başlar:
- İhbar veya istihbarat bilgisiyle “evde uyuşturucu satışı yapıldığı” iddiası
- Sokak satıcısı ya da kullanıcıdan elde edilen beyanlarda, “uyuşturucuyu şu kişiden alıyorum” şeklindeki ifadeler
- Sosyal medya, mesajlaşma kayıtları veya telefon dinlemelerinde satışa dair konuşmalar
- Daha önce uyuşturucu suçundan kaydı olan kişinin evinde yoğun giriş çıkış, kısa süreli ziyaretler gibi gözlemler
Bu şüpheler üzerine yapılan ev aramasında hassas terazi ile birlikte uyuşturucu madde, paketleme malzemeleri veya para bulunursa, savcılık çoğu zaman “uyuşturucu ticareti” şüphesiyle soruşturma yürütür.
Buna karşılık, evde kişisel kullanım sınırına yakın miktarda uyuşturucu ve yanında hassas terazi bulunup, satışa dair başka ciddi emare yoksa, soruşturma sürecinde dosyanın TCK 191’e kayması mümkündür. Yargıtay’ın son yıllardaki kararlarında, “sadece hassas terazi ve belirli miktarda uyuşturucu” bulunan dosyalarda, şüpheden sanık yararlanır ilkesi gereği ticaret yerine kullanım suçuna yönelme eğilimi dikkat çekmektedir.
Evde hassas terazi bulundurmanın olası cezaları nelerdir?
Evde hassas terazi bulundurmanın cezası, tek başına teraziden değil, yanında ne bulunduğundan ve kullanım amacına dair delillerden ortaya çıkar. Özellikle uyuşturucu madde ile birlikte ele geçirilmesi halinde, Türk Ceza Kanunu’nda iki temel suç tipi gündeme gelir:
- TCK 188: Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti
- TCK 191: Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde bulundurma
Aşağıda, bu iki ihtimalde karşılaşılabilecek hapis ve para cezaları ile hassas terazinin akıbeti özetlenmiştir.
Uyuşturucu ticareti suçu çıkarsa karşılaşılacak hapis ve para cezaları
Evde hassas terazi ile birlikte satışa hazır paketlenmiş uyuşturucu, yüklü miktar para, çok sayıda poşet, notlar vb. bulunursa, savcılık çoğu zaman TCK 188 kapsamında “uyuşturucu ticareti” şüphesi ile soruşturma başlatır.
TCK 188’e göre uyuşturucu ticareti suçunun temel hali için öngörülen ceza:
- En az 10 yıl hapis cezası
- Adli para cezası (genellikle çok yüksek tutarlarda, yüz binlerce liraya kadar çıkabilen)
Suçun, örneğin:
- Okul, yurt, kışla gibi yerlere yakın işlenmesi,
- Örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenmesi,
- Çocuklara verilmesi
gibi nitelikli hallerde hapis cezası daha da artar ve 15 yıl ve üzerine çıkabilir. Hakim, uyuşturucu miktarı, türü, sanığın rolü, sabıka kaydı, pişmanlık durumu gibi unsurlara göre alt sınırdan uzaklaşabilir veya indirim uygulayabilir.
Hassas terazi, bu dosyalarda genellikle “ticaret kastını gösteren delillerden biri” olarak iddianamede yer alır. Ancak tek başına değil, diğer delillerle birlikte değerlendirilir.
Sadece kullanmak için uyuşturucu bulundurma durumunda ceza sınırları
Evde hassas terazi ile birlikte kişisel kullanım sınırlarında uyuşturucu madde bulunursa ve satışa işaret eden başka güçlü emareler yoksa, dosya TCK 191 “kullanmak için uyuşturucu bulundurma” kapsamında değerlendirilebilir.
Bu suçta kanundaki temel yaptırım:
- 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası
Ancak uygulamada, özellikle ilk defa yakalanan kişilerde:
- Denetimli serbestlik,
- Tedavi ve denetim tedbirleri,
- Hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB)
gibi seçenekler sıkça gündeme gelir. Yani her dosyada mutlaka fiilen hapse girileceği anlamına gelmez; ama adli sicil, denetim süreci ve tedavi yükümlülükleri gibi ciddi sonuçlar doğurabilir.
Hassas terazi, bu tür dosyalarda savcılık tarafından “kullanım için de olsa doz ayarlama, tartma amacıyla bulundurulduğu” şeklinde yorumlanabilir. Buna karşılık, terazinin uyuşturucu dışı kullanımına dair makul açıklama ve belge varsa, bu savunma lehine önemli olabilir.
Hassas terazinin el konulması ve müsadere (eşyanın devlete geçirilmesi)
Evde hassas terazi, uyuşturucu soruşturması kapsamında ele geçirildiğinde, çoğu dosyada:
- Önce el konulur
- Yargılama sonunda, suçla bağlantılı görülürse müsadere edilir (devlete geçirilir)
Türk Ceza Kanunu’nda, suçta kullanılan veya suçun işlenmesine tahsis edilen eşyanın müsaderesi öngörülmüştür. Hassas terazi, mahkeme tarafından:
- Uyuşturucu ticaretinde tartım ve paketleme aracı olarak kullanıldığı,
- En azından bu amaçla bulundurulduğu
kanaatine varılırsa, sahibine iade edilmez, kesinleşen karar ile devlete geçer.
Buna karşılık, mahkeme:
- Terazinin uyuşturucu ile ilgisiz,
- Meslek, hobi, mutfak, diyet, altın ticareti vb. amaçlarla kullanıldığına,
- Somut olayda suçla bağlantısının ispatlanamadığına
ikna olursa, müsadere kararı vermeyip iadesine de hükmedebilir. Bu nedenle, hassas terazinin meşru kullanım amacını gösteren fatura, iş kaydı, sosyal medya paylaşımları, hobi malzemeleri gibi unsurlar, sadece ceza açısından değil, eşyanın geri alınması bakımından da önem taşır.
Yargıtay kararları evde hassas terazi bulundurmayı nasıl yorumluyor?
Yargıtay, evde hassas terazi bulundurulmasını tek başına uyuşturucu ticareti için yeterli delil olarak görmüyor. Hassas terazi, özellikle TCK 188 kapsamındaki uyuşturucu madde ticareti davalarında kuvvetli bir emare kabul edilse de, mutlaka diğer delillerle birlikte değerlendiriliyor. Son yıllardaki Ceza Genel Kurulu ve daire kararlarında, “satma veya başkasına verme kastı”nın, yalnızca teraziye bakılarak değil; madde miktarı, paketleme şekli, para trafiği, telefon kayıtları, tanık beyanları gibi unsurlarla birlikte ispatlanması gerektiği vurgulanıyor.
“Hassas terazi tek başına uyuşturucu ticareti delili değildir” kararları
Yargıtay’ın birçok kararında, sanığın evinde uyuşturucu madde ile hassas terazi bulunmasına rağmen, başka destekleyici delil yoksa TCK 188’den mahkûmiyetin bozulduğu görülüyor. Örneğin Ceza Genel Kurulu ve daire kararlarında, kişisel kullanım sınırını aşan miktarda esrar ile hassas terazi ele geçirilmesine rağmen, satışa hazır fişekler, müşteri trafiği, pazarlık içeren mesajlar gibi ek deliller bulunmadığı için “ticaret kastı kuşku sınırını aşmıyor” denilerek ticaret suçundan verilen mahkûmiyetler kaldırılmıştır.
2024 tarihli bir daire kararında da, başlıkta açıkça “hassas terazinin tek başına uyuşturucu ticareti suçunu oluşturmayacağı” vurgulanmış; terazinin ancak diğer somut olgularla birlikte anlam kazandığı belirtilmiştir.
Özetle Yargıtay, hassas teraziyi yardımcı delil olarak kabul ediyor; fakat yalnızca bu alete dayanarak kişiyi “satıcı” saymayı, “şüpheden sanık yararlanır” ilkesine aykırı buluyor.
Hassas terazide uyuşturucu kalıntısı bulunmasının etkisi
Terazide uyuşturucu kalıntısı (bulaşıklık) tespit edilmesi, Yargıtay uygulamasında önemli bir ayrım noktası. Kalıntı varsa, terazinin gerçekten uyuşturucu tartımında kullanıldığı kabul ediliyor ve bu durum ticaret şüphesini güçlendiriyor. Özellikle:
- Terazideki kalıntının türü,
- Aynı yerde ele geçen uyuşturucu maddenin miktarı ve paketlenişi,
- Poşet, rulo, alacak‑verecek notları, para trafiği gibi diğer unsurlar
birlikte değerlendirildiğinde, çoğu kararda TCK 188 yönünde mahkûmiyetin dayanaklarından biri yapılıyor.
Buna karşılık, bazı kararlarda sadece kalıntı tespitinin, ne zaman ve hangi amaçla oluştuğu açıklanamıyorsa, tek başına ticaret için yeterli görülmediği de belirtiliyor. Yani kalıntı, güçlü bir emare; ama yine de diğer delillerle desteklenmesi bekleniyor.
Terazinin türü, hassasiyeti ve evdeki diğer delillerin birlikte değerlendirilmesi
Yargıtay, hassas teraziye bakarken sadece “var mı, yok mu” sorusuyla yetinmiyor; terazinin türü ve hassasiyeti de önem kazanıyor. Gramın binde biri gibi çok küçük miktarları ölçebilen, cep tipi veya laboratuvar tipi teraziler, uyuşturucu ticareti dosyalarında daha şüpheli kabul edilirken; mutfak terazisi gibi daha kaba ölçüm yapan cihazlar, çoğu kararda ticaret lehine daha zayıf emare sayılıyor.
Ayrıca Yargıtay, şu unsurları bir bütün olarak inceliyor:
- Uyuşturucu maddenin miktarı ve kullanım sınırıyla karşılaştırılması,
- Maddenin tek parça mı, yoksa çok sayıda küçük paket halinde mi ele geçirildiği,
- Kilitli poşetler, alacak‑verecek notları, müşteri isimleri, telefon mesajları,
- Sanığın düzenli kullanıcı olup olmadığı, önceki sabıkaları,
- Terazinin evde nerede bulunduğu (mutfak, atölye, yatak odası, uyuşturucunun yanındaki çekmece vb.).
Bu yaklaşımın sonucu şu: Aynı hassas terazi, bir dosyada sıradan bir ev eşyası gibi görülüp hiç önemsenmeyebilirken, başka bir dosyada kalıntı, paketleme, para trafiği ve mesajlarla birleştiğinde TCK 188 yönünden mahkûmiyetin en güçlü delillerinden biri haline gelebiliyor. Yargıtay’ın temel çizgisi, her olayda tüm delillerin birlikte ve kuşku sınırını aşacak şekilde değerlendirilmesi gerektiği yönünde.
Hassas terazi bulundururken nelere dikkat etmek gerekir?
Evde hassas terazi bulundurmak tek başına suç değildir; ancak özellikle uyuşturucu suçları bakımından şüpheyi artıran bir unsur olarak görülebilir. Bu yüzden hem kullanım amacınızı hem de terazinin bulunduğu ortamı mümkün olduğunca açık ve ispatlanabilir hale getirmeniz önemlidir.
Terazinin kullanım amacını gösteren makul açıklamalar ve belgeler
Ceza soruşturmalarında savcılık ve mahkeme, hassas terazinin ne için kullanıldığını sorgular. Burada inandırıcı bir açıklama ve bunu destekleyen somut deliller çok işe yarar:
- Teraziyi mutfak, diyet, kahve, takı yapımı, hobi, laboratuvar çalışması, altın alım satımı gibi meşru bir amaçla kullanıyorsanız, bu amacı baştan net söylemek gerekir.
- Mümkünse fatura, garanti belgesi, online sipariş ekran görüntüsü gibi belgeleri saklamak, cihazın normal bir ev eşyası olarak alındığını göstermeye yardımcı olur.
- Terazinin kullanıldığı alanla ilgili iş kaydı, vergi kaydı, oda kaydı, sosyal medya sayfası, web sitesi gibi unsurlar da “ben bu teraziyi işim/hobim için kullanıyorum” savunmasını güçlendirir.
- Açıklamanızın, terazinin tipiyle uyumlu olması önemlidir. Örneğin çok yüksek hassasiyetli, laboratuvar tipi bir cihaz için “sadece mutfakta kek yapıyorum” demek ikna edici bulunmayabilir.
Yargı uygulamasında, hassas terazi tek başına uyuşturucu ticareti delili sayılmıyor; ancak makul bir açıklama getirilmemesi, diğer delillerle birleştiğinde aleyhe yorumlanabiliyor.
Terazinin bulunduğu ortam, yanında çıkan diğer eşya ve maddelerin önemi
Hassas terazinin nerede ve neyle birlikte bulunduğu, çoğu zaman terazinin kendisinden daha belirleyici oluyor. Uygulamada şu hususlar özellikle dikkate alınıyor:
- Terazinin yanında fişeklenmiş (küçük paketler halinde) uyuşturucu, çok sayıda kilitli poşet, alüminyum folyo, rulo halinde banknotlar, satış listeleri, müşteri isimleri, uyuşturucu kalıntısı gibi unsurlar varsa, bu tablo “ticaret” şüphesini güçlendiriyor.
- Buna karşılık, terazi mutfakta, baharat ve gıda ürünleriyle, ya da atölyede boncuk, takı malzemeleri, kahve ekipmanları gibi eşyalarla birlikteyse, bu durum kullanım amacınızı destekleyebilir.
- Kriminal incelemede terazide uyuşturucu kalıntısı tespit edilmesi, özellikle TCK 188 kapsamında aleyhe güçlü bir delil olarak değerlendirilebiliyor. Ancak yine de tek başına değil, diğer delillerle birlikte anlam kazanıyor.
Bu nedenle, hassas teraziyi kullandığınız alanda ve amacınızla uyumlu eşyaların yanında bulundurmanız, olası bir aramada tabloyu daha açıklanabilir hale getirir.
İnternetten hassas terazi siparişi verirken veya evde saklarken hukuki riskler
İnternetten hassas terazi siparişi vermek elbette serbesttir; ancak uyuşturucu suçları bakımından bazı riskli durumlar ortaya çıkabilir:
- Sipariş kayıtları, kargo bilgileri ve ödeme hareketleri, bir soruşturmada delil dosyasına girebilir. Bu yüzden, terazi alımınızın meşru amacını gösteren açıklama ve belgeleri saklamak faydalıdır.
- Teraziyi evde saklarken, mümkünse kullanım alanına uygun bir yerde bulundurmak (örneğin mutfak terazisini mutfakta, hobi terazisini atölyede) ve etrafında uyuşturucu suçlarıyla ilişkilendirilebilecek malzemeler bırakmamak önemlidir.
- Eğer evde herhangi bir şekilde uyuşturucu madde bulunduruluyorsa, hassas terazi bu maddeyle aynı dolapta, aynı kutuda ya da çok yakın bir yerde tutulduğunda, savcılık bunu “ticarete hazırlık” göstergesi olarak yorumlayabilir.
- Hukuka aykırı arama ile ele geçirilen terazi ve maddeler, bazı durumlarda delil yasağı tartışmasına konu olabiliyor. Bu nedenle, arama sırasında haklarınızı bilmeniz ve gerektiğinde bir avukata başvurmanız da önemli.
Özetle, hassas terazi bulundururken en önemli nokta, meşru kullanım amacınızı baştan planlı ve belgeli hale getirmek, teraziyi de bu amaca uygun bir ortamda tutmaktır. Böylece olası bir soruşturmada, şüpheyi azaltan daha güçlü bir tablo ortaya koyabilirsiniz.
Evinde hassas terazi ile birlikte uyuşturucu bulunan kişinin hukuki süreci
Gözaltı, ifade, savcılık sorgusu ve tutuklama ihtimali
Evde hassas terazi ile birlikte uyuşturucu madde bulunursa süreç genellikle adli arama ile başlar. Arama sonunda ele geçen maddeler tutanak altına alınır, hassas terazi de diğer eşyalarla birlikte muhafaza altına konur. Çoğu dosyada kişi, uyuşturucu ticareti şüphesiyle gözaltına alınır ve en fazla 24 saat (toplu suçlarda uzama ihtimaliyle) karakolda tutulabilir.
Bu aşamada kollukta ifade alınırken, hassas terazinin ne amaçla kullanıldığı, uyuşturucunun miktarı ve paketlenme şekli, evde bulunan diğer eşyalar (poşet, rulo kâğıt, para, notlar vb.) ayrıntılı şekilde sorulur. Kişinin susma hakkı vardır; özellikle ticaret şüphesi varsa, çoğu avukat ifade vermeden önce dosyayı görmeyi ve avukat eşliğinde konuşmayı önerir.
Gözaltı süresi sonunda kişi savcılığa sevk edilir. Savcı, dosyadaki delillere bakarak ya serbest bırakır, ya adli kontrol ister ya da tutuklama talebiyle sulh ceza hâkimliğine gönderir. Hassas terazi, çok sayıda paketlenmiş uyuşturucu, yüklü nakit para, telefon yazışmaları gibi unsurlar bir aradaysa, tutuklama ihtimali belirgin şekilde artar. Buna karşılık, az miktarda uyuşturucu, sabıkasızlık ve makul bir açıklama varsa, adli kontrol veya serbest bırakma daha sık görülür.
İddianamede hassas terazinin nasıl delil olarak gösterildiği
Savcı iddianame düzenlerken, hassas teraziyi genellikle “uyuşturucu madde ticaretinde kullanılan araç” olarak nitelendirir. Özellikle:
- Terazide uyuşturucu kalıntısı çıkmışsa,
- Evde çok sayıda küçük paketlenmiş madde varsa,
- Mesajlarda “gram, tart, hassas” gibi ifadeler geçiyorsa,
iddianamede hassas terazi, ticaret kastını gösteren önemli bir delil gibi sunulur.
Buna karşılık, terazinin mutfak, diyet, hobi, altın, takı, elektronik tamiri gibi alanlarda kullanıldığına dair makul açıklama ve belgeler varsa, savcı bunları da iddianamede kısaca belirtmek zorundadır. Yine de uygulamada, hassas terazi çoğu kez “aleyhe delil” olarak yazılır; savunma tarafının, terazinin tek başına kesin delil olmadığını ve kullanım amacını ispatlaması önem kazanır.
Yargılama sürecinde hâkimin hassas teraziye bakış açısı
Dava aşamasında hâkim, hassas teraziyi tek başına değil, tüm dosya ile birlikte değerlendirir. Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarında, hassas terazinin tek başına uyuşturucu ticareti için yeterli delil olmadığı, mutlaka:
- Uyuşturucunun miktarı ve türü,
- Paketleme şekli,
- Sanığın beyanları,
- Tanık anlatımları,
- Telefon kayıtları ve para trafiği
ile birlikte ele alınması gerektiği vurgulanır.
Bu nedenle hâkim, “Evinde hassas terazi var, o hâlde kesin ticaret yapıyor” şeklinde otomatik bir sonuca gitmez. Özellikle kullanım sınırına yakın miktarlarda uyuşturucu ve makul bir savunma varsa, hassas terazi çoğu zaman yardımcı, tamamlayıcı delil olarak görülür.
Öte yandan, yüksek miktarda uyuşturucu, çok sayıda paket, satışa işaret eden mesajlar ve sabıkalı geçmiş gibi unsurlar varsa, aynı hassas terazi bu kez ticaret suçunu güçlendiren önemli bir gösterge hâline gelebilir. Yani terazinin hukuki değeri, dosyanın genel tablosuna ve sanığın inandırıcılığına göre değişir.
Evde hassas terazi nedeniyle soruşturma geçirenlerin savunmasında öne çıkan noktalar
Terazinin uyuşturucu dışındaki kullanım alanlarının ispatı
Savunmada en kritik noktalardan biri, hassas terazinin uyuşturucu dışında makul ve gerçek bir amaçla kullanıldığını somut delillerle gösterebilmektir. Yargıtay, hassas terazinin tek başına uyuşturucu ticareti için yeterli delil olmadığını, mutlaka diğer bulgularla birlikte değerlendirilmesi gerektiğini vurgulayan birçok karar vermiştir.
Bu nedenle sadece “mutfakta kullanıyordum”, “diyet için aldım”, “hobi amaçlı kullanıyorum” demek genelde yeterli görülmez. Şu tür somutlaştırmalar savunmayı güçlendirir:
- Evde gerçekten yapılan pasta, sabun, takı, kahve kavurma, bal/pekmez satışı gibi faaliyetlerin fotoğrafları
- Terazinin bulunduğu yerde bu faaliyetle bağlantılı malzemelerin (baharat, kahve çekirdeği, sabun malzemeleri, bijuteri ürünleri vb.) bulunması
- Terazinin mutfak tezgahı, atölye masası gibi doğal bir yerde durması; gizli, zulalı bir yerde olmaması
Hakim, terazinin nerede, nasıl, neyle birlikte bulunduğuna özellikle bakar. Uyuşturucuya özgü paketleme malzemeleri, çok sayıda kilitli poşet, rulo para, uyuşturucu kalıntısı gibi unsurlar yoksa, terazinin “normal hayatın akışına uygun” bir amaçla kullanıldığı savunması daha inandırıcı hale gelir.
Tanık, fatura, iş kaydı gibi delillerle savunmanın güçlendirilmesi
Hassas teraziyle ilgili savunma, yalnızca beyana dayalı kalırsa çoğu dosyada zayıf kabul edilir. Bu yüzden, mümkün olan her somut belge ve tanık devreye sokulmalıdır:
- Fatura ve garanti belgesi: Terazinin satın alma tarihi, modeli ve satıcısı; örneğin yıllar önce mutfak için alınmış bir ürün olması, “yeni alınmış, uyuşturucu için temin edildi” şüphesini zayıflatabilir.
- İş kayıtları: Teraziyi ticari faaliyette kullananlar için vergi levhası, oda kaydı, e‑ticaret sayfası ekran görüntüleri, sipariş kayıtları, kargo fişleri gibi belgeler, terazinin mesleki amaçla kullanıldığını gösterebilir.
- Tanık beyanları: Aile bireyleri, komşular, müşteriler, iş arkadaşları; örneğin “X kişi yıllardır evde sabun yapıp satıyor, bu teraziyi de bunun için kullanıyor” şeklindeki ifadeler, mahkeme nezdinde önem taşır.
Yargıtay uygulamasında, uyuşturucu suçlarında delillerin bir bütün olarak değerlendirilmesi gerektiği, tek bir bulguya dayanarak mahkûmiyet kurulamayacağı sıkça vurgulanmaktadır. Bu nedenle, savunma stratejisi de “tek delil” yerine, birbirini destekleyen çok sayıda küçük delil üzerine kurulmalıdır.
“Şüpheden sanık yararlanır” ilkesinin bu tür dosyalara yansıması
Ceza yargılamasında temel kural, “şüpheden sanık yararlanır” (in dubio pro reo) ilkesidir. Anayasa ve Yargıtay içtihatlarına göre, sanığın mahkûm edilebilmesi için suçun hiçbir makul şüpheye yer bırakmayacak şekilde ispatlanmış olması gerekir; aksi halde beraat kararı verilmelidir.
Hassas terazi dosyalarında bu ilke özellikle şu noktalarda öne çıkar:
- Terazinin gerçekten uyuşturucu ticaretinde mi, yoksa ev içi / hobi / mesleki amaçla mı kullanıldığı tam olarak aydınlatılamıyorsa,
- Uyuşturucu miktarı az ise ve kullanım sınırları ile ticaret sınırları arasında ciddi tereddüt varsa,
- Terazinin üzerinde uyuşturucu kalıntısı bulunmamışsa veya kriminal rapor net değilse,
- Arama, el koyma, ifade alma gibi işlemlerde usule aykırılıklar şüphe yaratıyorsa.
Bu tür durumlarda, Yargıtay kararlarında da vurgulandığı gibi, şüphe sanık aleyhine yorumlanamaz; tam tersine, tereddüt sanık lehine değerlendirilmelidir. Ancak bu ilkenin etkili olabilmesi için, savunmanın da dosyadaki çelişkileri, boşlukları ve alternatif makul açıklamaları net biçimde ortaya koyması gerekir. Aksi halde mahkeme, “şüphe giderildi” kanaatine daha kolay ulaşabilir.
Evinde hassas terazi bulunanların bilmesi gereken pratik hukuki bilgiler
Ev ve üst aramasında usule aykırılık olursa ne olur?
Ev veya üst araması, hassas terazi gibi eşyaların bulunduğu dosyalarda en kritik noktalardan biridir. Genel kural, konutta arama için hâkim kararı ya da gecikmesinde sakınca bulunan hallerde cumhuriyet savcısının yazılı emri bulunmasıdır. Arama tutanağında bu kararın/emrin açıkça belirtilmesi, tarih ve saatinin yazılması gerekir.
Arama sırasında:
- Mümkünse bir avukatın hazır bulunması,
- Konut aramasında muhtar veya komşu gibi iki tanığın çağrılması,
- Arama tutanağının size de okunup imzalatılması,
usul açısından önemlidir. Bu kurallara uyulmazsa, elde edilen deliller için “hukuka aykırı delil” itirazı yapılabilir. Ceza yargılamasında hukuka aykırı elde edilen deliller kural olarak hükme esas alınamaz. Özellikle sadece hassas terazi ve uyuşturucu delili arama ile bulunmuşsa, aramanın usulsüzlüğü savunmada çok etkili olabilir.
Arama tutanağını imzalarken, bir eksiklik veya itirazınız varsa, “şerh” düşme hakkınız vardır. Örneğin “Arama sırasında avukatım yoktu, dolabı ben açmadım” gibi kısa bir not ekleyebilirsiniz. İmzalamayı tamamen reddetmek yerine, çoğu zaman bu şekilde şerhli imza daha koruyucu olur.
Kolluk ifadesinde ve savcılıkta nelere dikkat edilmeli?
Gözaltına alındığınızda veya karakolda ifadeniz alınırken, susma hakkınız olduğunu bilmeniz çok önemli. Kendinizi baskı altında hissediyorsanız, “Şu an ifade vermek istemiyorum, avukatımla birlikte ifade vermek istiyorum” deme hakkınız var. Bu, suçluluk karinesi olarak yorumlanamaz.
Kollukta (polis/jandarma) verdiğiniz ifade ile savcılık veya mahkeme huzurunda verdiğiniz beyanlar arasında çelişki olursa, bu durum aleyhinize kullanılabilir. Bu yüzden:
- Ne söylediğinizi iyi düşünmeden,
- “Zaten küçük bir şey, imzala gitsin” baskısıyla,
- Tam okumadan tutanağı imzalamayın.
Hassas terazi ile ilgili kullanım amacınızı ilk andan itibaren tutarlı şekilde anlatmanız önemlidir. Örneğin diyet, hobi, altın alım satımı, takı yapımı, kahve kavurma gibi bir amaç varsa, bunu net ve ayrıntılı şekilde açıklayın. “Sonradan uydurulmuş savunma” izlenimi vermemek için, bu açıklamayı ilk ifadeden itibaren aynı çizgide sürdürmek gerekir.
Savcılık sorgusunda ise, dosyadaki delilleri görme ve avukatınızla birlikte değerlendirme imkânınız daha fazladır. Savcıya ifade vermeden önce mutlaka avukatınızla kısa da olsa baş başa görüşme talep edebilirsiniz.
Ne zaman mutlaka bir ceza avukatına başvurmak gerekir?
Evde hassas terazi bulunması, özellikle de uyuşturucu madde ile birlikte ele geçirilmişse, dosya çoğu zaman TCK 188 (uyuşturucu ticareti) veya TCK 191 (kullanmak için uyuşturucu bulundurma) kapsamında yürütülür. Bu suçların hem hapis cezaları yüksektir hem de uygulaması teknik ayrıntılar içerir. Bu nedenle şu durumlarda mutlaka bir ceza avukatına başvurmak gerekir:
- Evde hassas terazi ile birlikte herhangi bir miktar uyuşturucu madde bulunmuşsa,
- Gözaltına alınmış, tutuklama talebiyle mahkemeye sevk edilmişseniz,
- Arama, el koyma, telefon incelemesi gibi işlemlerde usulsüzlük olduğunu düşünüyorsanız,
- Savcılık, hakkınızda “uyuşturucu ticareti” şüphesiyle soruşturma yürütüyorsa,
- Daha önce benzer bir dosyanız varsa ve bu yeni dosya ile birlikte tekerrür, zincirleme suç gibi ağır sonuçlar doğma ihtimali bulunuyorsa.
Avukat, hem arama ve el koyma işlemlerinin hukuka uygunluğunu denetleyebilir hem de hassas terazinin tek başına ticaret delili sayılamayacağı yönündeki içtihatları dosyanıza uyarlayarak savunma stratejisi geliştirebilir. Erken aşamada alınan hukuki destek, ileride telafisi zor sonuçların önüne geçebilir.
Sık rastlanan örnek senaryolar üzerinden evde hassas terazi bulundurmanın sonuçları
Evde uyuşturucu yok, sadece hassas terazi var: Uygulamada neler yaşanıyor?
Evde yapılan aramada hiç uyuşturucu madde bulunmayıp sadece hassas terazi ele geçirilirse, genel kabul şu yönde: tek başına hassas terazi bulundurmak suç değil. Bu durumda çoğu dosyada savcılık, ek bir delil yoksa doğrudan kamu davası açmakta zorlanıyor.
Yine de uygulamada şu ihtimaller görülebiliyor:
- Terazinin bulunduğu yer çok şüpheli ise (örneğin gizli bölme, “zula” alanı gibi) kolluk, geçmişe dönük HTS kayıtları, sosyal medya yazışmaları, para trafiği gibi ek araştırmalar isteyebiliyor.
- Kişinin daha önce uyuşturucu ticareti kaydı varsa, savcılık “başka delil bulunabilir mi” diye soruşturmayı bir süre açık tutabiliyor.
Somut olayda uyuşturucu madde, paketleme malzemesi, satışa işaret eden mesajlar veya tanık beyanı yoksa, sadece hassas terazi nedeniyle ceza verilmesi Yargıtay içtihatlarına da aykırı görülüyor. Birçok kararda, hassas terazinin tek başına uyuşturucu ticareti için yeterli delil sayılamayacağı açıkça vurgulanmış durumda.
Az miktarda uyuşturucu ve hassas terazi birlikte: Ticaret mi, kullanım mı tartışması
En çok tartışma çıkan senaryo, az miktarda uyuşturucu ile birlikte hassas terazi ele geçirilmesi. Burada kritik nokta, maddenin kullanım mı yoksa satış amacıyla mı bulundurulduğu.
Yargıtay ve bölge adliye mahkemeleri, şu ölçütlere özellikle bakıyor:
- Uyuşturucu tek parça halinde mi, yoksa çok sayıda küçük paket halinde mi?
- Yanında kilitli poşet, alüminyum folyo, rulo, not defteri, müşteri listesi gibi satışa hazırlık unsurları var mı?
- Hassas terazide uyuşturucu kalıntısı tespit edilmiş mi, yoksa tertemiz mi?
- Kişinin telefonunda satışa dair yazışma, para konuşmaları, müşteri trafiği var mı?
- Kişi kullanıcı olduğuna dair bulgular taşıyor mu (sağlık raporu, beyan, önceki kullanma dosyaları vb.)?
Bazı kararlarda, kişisel kullanım sınırını aşan miktar ve hassas terazi birlikte olduğunda dahi, satışa dair başka somut delil yoksa TCK 188 (ticaret) yerine TCK 191 (kullanmak için bulundurma) kapsamında değerlendirme yapıldığı ve ticaret suçundan verilen mahkûmiyetlerin bozulduğu görülüyor.
Özetle, az miktar + hassas terazi otomatik olarak “satıcı” anlamına gelmiyor; tüm deliller birlikte inceleniyor ve “şüpheden sanık yararlanır” ilkesi gereği, ticaret kastı net ispatlanamazsa genellikle kullanım suçu yönünde karar veriliyor.
Hobi, ticaret veya meslek gereği hassas terazi bulunduranların yaşadığı örnek olaylar
Uygulamada, şu grupların evinde hassas terazi bulunması oldukça yaygın:
- Evde sabun, mum, takı, reçel, kahve, baharat gibi ürünler üreten hobi sahipleri ve küçük ev işletmeleri,
- Altın, gümüş, aktar, baharat, kahve gibi alanlarda çalışan esnaf ve işçiler,
- Sporcu besinleri, diyet ürünleri, takviye gıdalarla uğraşan kişiler.
Bu kişiler hakkında soruşturma açıldığında, savunmada genellikle şu noktalar öne çıkıyor:
- Terazinin faturası, garanti belgesi, internet sipariş kaydı sunuluyor.
- Hobi veya ticari faaliyeti gösteren sosyal medya hesapları, satış ilanları, vergi kaydı, işyeri belgeleri dosyaya konuluyor.
- Evde uyuşturucu yerine, terazinin kullanım amacına uygun yağ, baharat, takı malzemesi, kozmetik hammaddesi gibi eşyaların bulunması savunmayı güçlendiriyor.
Yargıtay kararlarında da, sanığın aktar, kuyumcu, pastacı gibi meslekleri olduğu, teraziyi bu iş kapsamında kullandığı makul biçimde ortaya konulursa, hassas terazinin uyuşturucu ticareti delili olarak tek başına kabul edilmemesi gerektiği vurgulanıyor.
Bu nedenle, hobi veya meslek gereği hassas terazi bulunduranların, olası bir soruşturmada kullanım amacını belgeleyebilecek evrak ve kayıtları saklaması pratikte ciddi avantaj sağlıyor.
Ankara avukatından danışmanlık ve temsil talepleriniz için bizimle iletişime geçin.