Anlaşmalı Boşanma Protokolü, evlilik birliğinin sona ermesi sürecinde her iki tarafın da üzerinde uzlaştığı şartları içeren bir belgedir. Protokol, boşanma sürecini kolaylaştırır ve hızlı bir çözüm sunar. İnternette yer alan kaynaklara göre, bu protokolde mal paylaşımı, nafaka, çocukların velayeti gibi konularda net bir anlaşma sağlanmış olması önemlidir. Taraflarca imzalanan bu protokol, mahkemeye sunularak hâkimin onayından geçmelidir.

Örnek anlaşmalı boşanma protokolleri ise genellikle protokolde dikkat edilmesi gereken hususları belirterek taraflara bir rehber sunmaktadır. Bu örnek belgeler, protokolde yer alması gereken standart konulara dair yönlendirmeler içerir ve anlaşmalı boşanmanın hukuki sürecine ışık tutar. Protokol hazırlanırken profesyonel hukuki destek almak da sürecin sağlıklı işlemesi açısından önerilmektedir.

Anlaşmalı Boşanma Protokolü Nedir?

Anlaşmalı boşanma protokolünün tanımı

Anlaşmalı boşanma protokolü, boşanma sürecinde eşlerin kendi aralarında anlaştıkları konuları resmi bir belge halinde yazıya döktükleri hukuki bir metindir. Yani, evlilik birliğini anlaşma yoluyla sona erdiren eşler, çocukların velayetinden nafakaya, mal paylaşımından maddi-manevi tazminata kadar tüm hak ve yükümlülüklerini açıkça belirten bir protokol hazırlar. Bu protokol, anlaşmalı boşanmanın en önemli şartlarından biri olup, hazırlanan metinde eşlerin karşılıklı anlaşmaya vardığı hususlar detaylı şekilde yazılır. Her iki taraf da bu protokolü imzalar ve resmi süreç bu belgeyle başlar.

Protokolün hukuki dayanağı

Anlaşmalı boşanma protokolü hukuki anlamda Türk Medeni Kanunu’nun 166/3. maddesine dayanır. Bu maddeye göre; en az 1 yıl süren evliliklerde, tarafların boşanma ve ferilerine dair (velayet, nafaka, mal paylaşımı gibi) tüm konularda anlaşmaları ve bu durumun bir protokolle belgelenmesi halinde, hâkim tarafların iradesine uygun olarak boşanmaya karar verebilir. Protokolün hukuki geçerliliğe sahip olması için yazılı olarak ve her iki tarafça imzalanmış olması şarttır. Ayrıca, protokoldeki düzenlemeler çocuk hakları, kamu düzeni ve adalet ilkeleriyle çelişmemelidir.

Protokolün mahkeme için önemi

Anlaşmalı boşanma protokolü, mahkemenin boşanma kararını verebilmesi için en önemli belgedir. Mahkeme, tarafların kendi rızalarıyla ve serbest iradeleriyle anlaşmaya vardığını bu protokol sayesinde görür. Hâkim, protokoldeki maddeleri inceler; tarafların ve varsa çocukların menfaatlerinin korunup korunmadığına bakar. Eğer protokolde eksik, adaletsiz veya çocuklara zarar verecek bir hüküm varsa, mahkeme değişiklik talep edebilir. Sonuç olarak, hâkimin anlaşmayı onaylaması için protokolün açık, net ve hukuka uygun olması gerekir. Bu yüzden protokol, hem tarafların iradelerini gösteren hem de mahkemeye yol gösteren temel bir araçtır.

Anlaşmalı Boşanmanın Şartları

Evlilik süresi gerekliliği

Anlaşmalı boşanma şartları arasında en sık karşılaşılan gerekliliklerden biri, evlilik süresi gerekliliğidir. Türk Medeni Kanunu’na göre çiftlerin anlaşmalı boşanma davası açabilmesi için evliliklerinin en az bir yıl sürmüş olması şarttır. Bu bir yıl, nikah tarihinden başlayarak hesaba katılır. Evlilik süresi bir yıldan kısa olan çiftler, anlaşmalı şekilde değil, ancak çekişmeli boşanma davası açabilirler. Mahkemeler, bu süreye çok dikkat ettiği için dava açmadan önce mutlaka nikah tarihinin üzerinden tam bir yıl geçtiğinden emin olunmalıdır.

Tarafların ortak iradeleri

Tarafların anlaşmalı boşanabilmesi için ortak iradeleriyle boşanma kararını vermiş olmaları gerekir. Yani, hem kadın hem de erkek boşanmayı istediklerini açıkça dile getirmelidir. Sadece taraflardan birinin boşanmak istemesi durumunda, anlaşmalı boşanma mümkün olmaz ve çekişmeli boşanma sürecine geçilir. Tarafların, velayet, nafaka, mal paylaşımı ve diğer tüm hususlarda anlaşmaya varmış olmaları yani bir anlaşma protokolü hazırlamış olmaları da önemlidir. Bu protokol, tarafların boşanma konusundaki iradelerinin ve anlaştıkları maddelerin açıkça yer aldığı belgedir.

Protokolün hakim huzurunda onayı

Anlaşmalı boşanmanın gerçekleşebilmesi için tarafların hazırladığı boşanma protokolü hakim huzurunda onaylanmalıdır. Taraflar, mahkemeye birlikte başvurmalı veya biri diğerinin açtığı davayı kabul etmelidir. Daha sonra mahkeme, hazırlanan protokolü inceler ve tarafları duruşmada dinler. Hakim, eşlerin kararlarında özgür irade ile hareket edip etmediğini, protokolde yer alan maddelerin kanuna ve çocukların menfaatine uygun olup olmadığını değerlendirir. Eğer hakim tarafların iradesinde bir sakınca görmez ve protokolü uygun bulursa, anlaşmalı boşanma kararı verir. Bu süreçte, tarafların bizzat mahkemeye gelmesi ve sözlü olarak beyan vermesi zorunludur; vekil ile değil, doğrudan kendileri hakimin karşısında bulunmalıdır.

Bu üç ana şartın sağlanması halinde anlaşmalı boşanma davası hızlı ve sorunsuz şekilde sonuçlanabilir.

Anlaşmalı Boşanma Protokolünde Olması Gereken Zorunlu Unsurlar

Anlaşmalı boşanma protokolü, Türk Medeni Kanunu’na göre hazırlanırken bazı zorunlu unsurları mutlaka içermelidir. Bu unsurlar; çocukların velayet düzenlemesi, nafaka türleri, tazminat talepleri, mal paylaşımı ve eşya paylaşımı konularını kapsar. Protokolün geçerli ve mahkeme tarafından onaylanabilir olması için bu başlıkların eksiksiz ve açıkça belirtilmiş olması gerekir.

Çocukların velayeti

Çocukların velayeti, anlaşmalı boşanma protokolünde üzerinde en çok durulan başlıklardan biridir. Boşanacak anne ve babaların, ortak çocuğun veya çocukların geleceğiyle ilgili net kararlar alması gerekir. Velayetle ilgili düzenlemeler hem çocukların yararını hem de tarafların haklarını koruyacak şekilde hazırlanır.

Velayet talebi ve düzenlenmesi

Velayet talebi, anne ya da babanın hangisinin çocuğun velayetini üstleneceğinin protokolde açıkça belirtilmesidir. Örneğin; “Ortak çocuk Ahmet’in velayetinin annesi Ayşe’ye verilmesine…” şeklinde açık ve kesin bir şekilde yazılmalıdır. Bu ifade, mahkemede herhangi bir tereddüde yer bırakmaz.

Velayet dışında kalan tarafın çocukla ilişkisi

Velayet dışında kalan tarafın çocukla görüşme düzeni de anlaşmalı boşanma protokolünde yer almak zorundadır. Protokolde; haftada bir gün, ayda bir kez, resmi tatillerde veya yaz tatilinde çocukla ne zaman ve nasıl görüşebileceği net şekilde yazılmalıdır. Böylece hem çocuk hem de görüş hakkı olan ebeveyn ileride sorun yaşamaz.

Nafaka türleri

Nafaka türleri, anlaşmalı boşanma protokolünde çocukların ve eşlerin maddi olarak korunmasını sağlar. Her iki taraf arasında anlaşmaya varılmış olan nafaka türleri ve miktarı protokolde mutlaka net olarak belirtilir.

İştirak (çocuk) nafakası

İştirak nafakası, velayet kendisine verilmeyen tarafın çocuğun bakımı ve eğitimi için aylık olarak ödeyeceği paradır. Protokole; “Baba tarafından her ay 2.000 TL iştirak nafakası ödenecektir.” gibi kesin ve rakamsal bir şekilde yazılmalıdır.

Yoksulluk nafakası

Yoksulluk nafakası, boşanma sonrası ekonomik olarak zor durumda kalacak tarafa diğer eş tarafından ödenen paradır. Protokolde hangi tarafın, ne kadar süreyle ve hangi miktarda yoksulluk nafakası alacağı açıklanmalıdır.

Maddi ve manevi tazminat

Maddi ve manevi tazminat talepleri, anlaşmalı boşanmada taraflardan biri ya da her ikisi tarafından isteniyorsa protokolde açıkça yer almalıdır. Örneğin; “Taraflar birbirlerinden maddi/manevi tazminat talep etmeyeceklerdir.” ya da talep ediliyorsa tutar belirtilmelidir. Bu konunun net ifade edilmesi, ileride yeni dava açılmasını önler.

Mal paylaşımı

Mal paylaşımı, evlilik sırasında edinilen malların boşanma sonrası kimde kalacağının ya da nasıl paylaşılacağının belirlendiği bölümdür. Anlaşmalı boşanma protokolü hazırlanırken mal rejiminin ve değerli eşyaların paylaşımı ayrıntılı şekilde protokole yazılır.

Mal rejiminin tasfiyesi

Mal rejiminin tasfiyesi, evlilik süresince edinilen taşınmazlar, araçlar, banka hesapları gibi değerlerin nasıl paylaşılacağını içerir. Örneğin; “Ortak konut Ahmet’te kalacak, otodaki hisseler eşit olarak paylaşılacak.” gibi açıklamalar yapılır.

Ziynet eşyalarının paylaşımı

Ziynet eşyalarının paylaşımı, özellikle düğünde takılan altın ve mücevherlerin kimde kalacağının kararlaştırılmasını kapsar. Protokolde “Düğünde takılan ziynet eşyaları taraflar arasında yarı yarıya paylaşılacaktır.” veya “Tüm ziynet eşyaları Ayşe’de kalacaktır.” gibi net ifadeler kullanılmalıdır.

Eşya paylaşımı

Eşya paylaşımı, evdeki mobilya, elektronik eşya ve benzeri taşınabilir eşyaların kimde kalacağını belirler. “Salon takımı ve beyaz eşyalar annede, yatak odası ve televizyon babada kalacaktır.” gibi açıklamalar da protokolde net olarak yer almalıdır. Bu sayede boşanma sonrası eşya konusunda da bir anlaşmazlık yaşanmaz.

Bu zorunlu unsurlar, anlaşmalı boşanma protokolünün hem geçerli hem de işler olmasını sağlar. Her bir madde açık, detaylı ve anlaşılır şekilde hazırlanan bir protokol, sürecin sorunsuz tamamlanmasına yardımcı olur.

Anlaşmalı Boşanma Protokolünde İhtiyari (Ekstra) Unsurlar

Borçlar ve kredi ödemeleri

Borçlar ve kredi ödemeleri, anlaşmalı boşanma protokolünde tarafların isterse düzenleyebileceği konular arasında yer alır. Boşanma sırasında, evlilik süresince edinilmiş ortak krediler, kredi kartı borçları ya da ihtiyaç kredileri gibi borçların hangi taraf tarafından ödeneceği açıkça belirlenmelidir.

Tarafların borçlar konusunda anlaşması ve ödemelerin sorumluluğunu paylaşması, ileride yaşanacak olası anlaşmazlıkların önüne geçer. Protokolde, “…… bankasına ait konut kredisi x eş tarafından, kredi kartı borçları ise y eş tarafından ödenecektir.” gibi maddeler kullanılır. Unutulmamalıdır ki bankalar ve üçüncü kişiler için bu protokol bağlayıcı değildir; bu sebeple taraflar aralarındaki yükümlülükleri net şekilde yazmada özen göstermelidir.

Aile konutu ve ikamet düzenlemeleri

Aile konutu ve ikamet düzenlemeleri de ekstra bir unsur olup, çiftin ayrılıktan sonra nerede ve kimle yaşayacağına dair hükümler içerir. Protokol içerisinde, ortak konutun kimde kalacağı, diğer tarafın yeni yaşam alanı ve taşınma tarihleri gibi detaylar yazılabilir.

Örneğin, “Aile konutu x eşte kalacak, y eş ise boşanma kararının kesinleşmesini takip eden 30 gün içinde evi tahliye edecektir.” biçiminde maddelere yer verilebilir. Bu düzenlemeler tarafların huzuru ve boşanma sonrası geçiş sürecinin sorunsuz olması açısından önemlidir.

Soyadı kullanımı

Soyadı kullanımı, boşanma sonrası kadın eşin evlilik soyadını kullanmaya devam edip etmeyeceğine dair bir konudur. Türk Medeni Kanunu’na göre kadınlar boşanmayla birlikte evlenirken aldıkları soyadını artık kullanamazlar; ancak mahkemeden izin almak ve bazı şartları taşımak kaydıyla eski eşinin soyadını kullanabilir.

Anlaşmalı boşanma protokolünde “kadının evlilik soyadını kullanmaya devam etmeyeceği” ya da “kullanmak istemesi halinde gerekli izinlerin alınacağı” gibi maddeler yer alabilir. Bu, çoğunlukla çocukların soyad birliğinin korunması ya da kadının mesleki kimliği nedeniyle tercih edilir.

Müşterek çocukların sağlık ve eğitim masrafları

Müşterek çocukların sağlık ve eğitim masrafları, protokolde isteğe bağlı olarak açıklanabilen önemli konulardandır. Yalnızca iştirak nafakası dışında, ekstra eğitim ücretleri, özel okul giderleri, kurs, servis, sağlık sigortası, tedavi giderleri gibi masrafların hangi tarafça ödeneceği ve nasıl paylaşılacağı açıkça yazılmalıdır.

Bu tür detaylar, “Çocuğun sağlık ve eğitim masrafları taraflarca yarı yarıya karşılanacaktır” veya “Baba özel okul ücretini, anne ise sağlık giderlerini ödeyecektir” gibi net cümlelerle düzenlenebilir. Böylece ileride masraf paylaşımıyla ilgili tartışmalar engellenmiş olur.

Yargılama giderleri ve vekalet ücreti

Yargılama giderleri ve vekalet ücreti, anlaşmalı boşanma protokolünde ihtiyari olarak kararlaştırılabilen diğer hususlardandır. Boşanma davasında mahkemeye yatırılan harç ve masrafların hangi tarafça ödeneceği, eğer avukat kullanıldıysa avukatlık ücretinin kime ait olacağı gibi konular açıkça yazılabilir.

Protokol örneklerinde, “Mahkeme masrafları ve avukatlık ücretleri taraflarca yarı yarıya karşılanacaktır” veya “Her taraf kendi avukatlık ücretini ve masraflarını kendisi karşılar” şeklinde düzenlemeler sıkça görülür. Böylece taraflar arasında ek bir anlaşmazlık çıkmasının önüne geçilmiş olur.

Tüm bu başlıklar, anlaşmalı boşanma protokolünde eklenmesi zorunlu olmayan ama anlaşmazlık yaşanmaması için belirlenmesi faydalı olan ayrıntılardır. Tarafların gelecekteki hak ve yükümlülüklerini netleştirmek adına bu ekstra maddeleri de protokolde açıkça belirtmeleri önerilir.

Anlaşmalı Boşanma Protokolü Nasıl Hazırlanır?

Taraflar arası iletişim ve uzlaşma süreci

Taraflar arası iletişim ve uzlaşma süreci, anlaşmalı boşanmanın en temel aşamasıdır. Eşlerin boşanmanın şartları üzerinde anlaşmaları, daha sonra yazılı bir protokol hazırlanmadan önce en önemli adımdır. Çocukların velayeti, nafaka, mal paylaşımı gibi konuların sakin ve açık bir şekilde konuşulması gerekir. Bu süreçte taraflar, mümkünse bir avukattan veya arabulucudan destek alabilirler. Anlaşmalı boşanma için iki tarafın da gönüllü olması ve herhangi bir tehdidin olmaması önemlidir. Çünkü mahkeme, kararını verirken her iki tarafın da iradesinin serbest olduğundan emin olmak ister.

Protokol yazılımında dikkat edilmesi gerekenler

Protokol yazılırken, tarafların üzerinde anlaştığı tüm noktalar açıkça belirtilmelidir. Her bir maddeye, boşanma sonrası yeni bir anlaşmazlık çıkmaması için detaylıca yer verilmelidir. Çocukların velayeti, nafaka tutarı, mal paylaşımı ve tazminat gibi önemli maddeler açıkça listelenmeli; belirsiz ifadelere yer verilmemelidir.

Maddelerin açık, net ve anlaşılır olması

Maddelerin açık, net ve anlaşılır olması bu sürecin en kritik noktasını oluşturur. Anlaşmalı boşanma protokolündeki her bir madde, tereddüte sebep olmayacak şekilde yazılmalıdır. Örneğin, “Ev eşyalarının paylaşımı taraflarca çözülecektir.” ifadesi oldukça belirsizdir ve ileride sorunlara neden olabilir. Bunun yerine, “Buzdolabı ve çamaşır makinesi Ali’ye, oturma grubu Ayşe’ye ait olacaktır.” şeklinde somut ve açık bir dil kullanılmalıdır. Böylece hem taraflar neye razı olduklarını bilir, hem de hakim protokolü incelerken net bilgiye ulaşır.

Protokolün yazılı ve imzalı olarak hazırlanması

Protokolün yazılı ve imzalı olarak hazırlanması, işlemin geçerliliği açısından zorunludur. Sözlü anlaşmalar veya WhatsApp üzerinden yapılan görüşmeler mahkeme tarafından kabul edilmez. Protokol iki nüsha halinde düzenlenmeli ve her iki eş tarafından okunup imzalanmalıdır. Protokolde tarih ve tarafların kimlik bilgileri mutlaka bulunmalıdır. Ayrıca, protokolün her sayfasında imza olması önerilir, böylece eksik ya da sonradan eklenmiş sayfa iddiası ortadan kalkar.

Hakim onayı sürecindeki dikkat edilmesi gerekenler

Hakim onayı sürecinde dikkat edilmesi gerekenler arasında, protokolün mahkemeye sunulmasında herhangi bir eksiklik olmamasıdır. Hakim, protokolü ve tarafları birlikte dinler; protokolde çocukların menfaatleri gözetilmiş mi, tarafların iradesi özgür mü, maddeler net mi, bunlara bakar. Eğer protokolde eksiklik veya belirsizlik varsa hakim değişiklik isteme hakkına sahiptir. Tarafların protokol maddelerini tekrar okuyup onayladıklarını mahkemede beyan etmeleri gerekir. Sonuç olarak, hakim onayı olmadan anlaşmalı boşanma gerçekleşmez. Bu yüzden protokolün eksiksiz ve taraflarca anlaşılır şekilde hazırlanması çok önemlidir.

Protokolün Mahkemeye Sunumu ve Onay Süreci

Dava dilekçesi ile birlikte sunulması

Protokolün mahkemeye sunumu, anlaşmalı boşanma sürecinin en önemli aşamalarından biridir. Anlaşmalı boşanma protokolü, hazırlanan dava dilekçesi ile birlikte mahkemeye sunulmak zorundadır. Çünkü mahkeme, tarafların hangi konularda anlaşmaya vardığını ve bu anlaşmanın yasal şartlara uygun olup olmadığını bu belge üzerinden inceler. Dava dilekçesine eklenen protokol, her iki eş tarafından imzalanmış olmalı ve tüm zorunlu hususları içermelidir. Genellikle bu belgeler, aile mahkemesi kalemine teslim edilir ve dosya üzerinden işlemler başlatılır.

Mahkeme tarafından yapılan inceleme ve olası değişiklikler

Protokol mahkemeye sunulduktan sonra, hakim tarafından detaylı bir inceleme yapılır. Hakim, anlaşmanın taraflar arasında gerçek bir uzlaşmayla yapılıp yapılmadığını ve çocukların menfaatinin korunup korunmadığını özellikle değerlendirir. Gerekirse taraflara sorular yönlendirebilir ve protokolde değişiklikler talep edebilir. Özellikle nafaka, velayet ve mal paylaşımı gibi unsurlarda eksiklik ya da hukuka aykırı bir düzenleme tespit edilirse, hakim taraflara bunları düzeltmeleri için süre verebilir. Olası değişiklikler, tarafların onayı ile protokole eklenir veya mevcut maddeler revize edilir. Hakimin müdahalesiyle yapılan bu değişiklikler de, aynı şekilde imzalanarak dosyaya eklenmelidir.

Tarafların özgür irade ile beyanı ve kabulü

Anlaşmalı boşanmanın temel şartlarından biri de, tarafların protokolde yer alan hükümleri tamamen özgür iradeleriyle kabul etmeleridir. Mahkeme huzurunda her iki eş de protokolde anlaşarak boşanmak istediklerini ayrı ayrı beyan ederler. Hakim, tarafların herhangi bir zorlama ya da baskı olmadan karar verdiklerinden emin olmak ister ve bu nedenle bizzat tarafları dinler. Eğer tarafların özgür iradesine ilişkin bir şüphe oluşursa, hakim protokolün onayını reddedebilir veya detaylı bir açıklama talep edebilir. Tarafların beyanından sonra hakim anlaşmayı ve protokolü uygun bulursa, boşanma kararı verilir ve protokol esas alınarak hüküm kurulmuş olur.

Bu süreçte doğru ve eksiksiz hazırlanmış bir anlaşmalı boşanma protokolü, hızlı ve sorunsuz bir boşanma sürecinin anahtarıdır.

Anlaşmalı Boşanma Protokolünde Sık Yapılan Hatalar

Eksik veya yanlış bilgi verilmesi

Eksik veya yanlış bilgi verilmesi, anlaşmalı boşanma protokolünde en çok karşılaşılan hatalardan biridir. Protokolde tarafların kişisel bilgileri, mal paylaşımı, nafaka miktarı veya çocukların velayeti gibi konularda gerçek dışı ya da eksik bilgilerin yer alması mahkeme sürecini olumsuz etkiler. Mahkeme, hatalı veya eksik bilgi tespit ettiğinde protokolü reddedebilir veya taraflardan bilgi ve belge talep edebilir. Bu nedenle protokol hazırlanırken tüm verilerin gerçek, güncel ve tam olmasına özen göstermek gereklidir.

Çocuk menfaatinin göz önünde bulundurulmaması

Çocuk menfaatinin göz önünde bulundurulmaması, mahkemelerin anlaşmalı boşanma protokollerinde en fazla hassasiyet gösterdiği konulardan biridir. Velayet, kişisel ilişki kurulması, çocuk nafakası ve çocukların sağlık ve eğitim giderleri konusunda, çocuğun üstün yararı temel alınmalıdır. Sadece anne veya babanın istekleri doğrultusunda, çocuğun psikolojisini ya da yaşam şartlarını ikinci plana atan düzenlemeler, mahkeme tarafından kabul edilmez. Hakimler, çocuk menfaatine aykırı gördükleri maddeler için taraflara değişiklik yaptırılmasını isteyebilir ya da protokolü onaylamayabilir.

Belirsiz ya da eksik maddeler

Belirsiz ya da eksik maddeler, protokolün ileride yeniden anlaşmazlıklara sebep olmasına ve tarafların hak kaybı yaşamasına neden olur. Örneğin, hangi malın kime bırakıldığı tam olarak açıklanmazsa ileride paylaşımda sorun çıkabilir. Benzer şekilde nafaka miktarının açıkça belirtilmemesi ya da hangi tarihlerde ve nasıl ödeneceğinin yazılmaması sıkça yapılan hatalardandır. Hakimler, açık ve net olmayan ifadeler içeren protokolleri onaylamayabilir ve taraflardan protokolü detaylandırmalarını isteyebilir. Bu nedenle oldukça ayrıntılı, anlaşılır ve uygulanabilir maddeler oluşturmak gerekir.

Not: Anlaşmalı boşanma sürecinde yaşanacak olası sorunları en aza indirmek için, hazırlanan protokolün dikkatli ve titiz bir şekilde düzenlenmesi önemlidir.

Gelecekteki hak ve yükümlülüklerin değerlendirilmesi

Anlaşmalı boşanma protokolü hazırlanırken, gelecekte ortaya çıkabilecek hak ve yükümlülüklerin iyi değerlendirilmesi oldukça önemlidir. Çünkü protokolde yer alan maddeler, boşanma sonrasında tarafların birbirine karşı olan mali, velayet, nafaka ve tazminat gibi yükümlülüklerini bağlayıcı şekilde belirler. Özellikle mal paylaşımı, çocukların velayet ve görüş düzenlemeleri, nafaka miktarı ilerleyen yıllarda yeniden gözden geçirilemeyeceği için detaylı ve gerçekçi olarak yazılmalıdır. Tarafların ileride ikinci bir anlaşmazlık yaşamaması için, protokolde her madde açık, net ve tereddüde yer bırakmayacak şekilde yazılmalıdır. Unutulmamalıdır ki; protokolde yer almayan bazı haklar (örneğin mal paylaşımıyla ilgili unutulan bir eşya veya borç), boşanma kesinleştikten sonra talep edilemeyebilir.

Avukat desteği alma gerekliliği

Anlaşmalı boşanma protokolü hazırlanırken avukat desteği almak, hak kaybı yaşanmasının önüne geçer. Her ne kadar anlaşmalı boşanma davası için avukat tutma zorunluluğu olmasa da, tecrübeli bir aile hukuku avukatı eşlerin ortak isteklerini doğru şekilde ve yasalara uygun biçimde maddelendirebilir. Bu sayede tarafların iradesi mahkemede yanlış anlaşılmadan kesinleşir. Özellikle çocukların velayeti, nafaka ve tazminat gibi hassas konularda, eksik veya yanlış hazırlanan bir protokol sonraki yıllarda geri dönüşü olmayan hak kayıplarına yol açabilir. Ayrıca avukat kontrolünde hazırlanan protokoller, mahkemede daha hızlı onaylanma şansına sahip olur. Yani anlaşmalı boşanma sürecinde avukat desteği almak, hukuki güvenliği artırır.

İptal ve değişiklik süreçleri

Anlaşmalı boşanma protokolü onaylanıp mahkeme kararı kesinleşmeden önce, taraflar iradelerini değiştirerek protokolü iptal etme veya maddelerinde değişiklik yapma hakkına sahiptir. Yani mahkeme kararı kesinleşene kadar taraflardan biri, boşanma protokolüyle ilgili geri adım atabilir, protokolü tamamen iptal edebilir ya da yeni bir protokol düzenleyebilir. Ancak mahkeme kararı kesinleştikten sonra protokolün iptali veya tek taraflı olarak değiştirilmesi genellikle mümkün değildir. Bu durumda sadece nafaka, velayet ve şahsa sıkı sıkıya bağlı haklar için ağır değişiklik veya yeni bir ihtiyaç ortaya çıkarsa tekrar dava açılabilir. Kural olarak anlaşmalı boşanma protokolünün maddeleri, iki tarafın ortak rızası olmaksızın ve yeni bir mahkeme kararı alınmadan değiştirilemez. Sonradan değişiklik yapılabilmesi ancak tarafların birlikte yeni bir dava açması ya da protokolü birlikte revize etmesi şekilde mümkündür. Bu nedenle protokol imzalanmadan önce tüm maddeler titizlikle gözden geçirilmelidir.

Anlaşmalı boşanma protokolünde eksik veya net yazılmayan her detay, ileride ciddi sorunlara yol açabilir; bu yüzden hazırlık aşamasında hukuki destek almak ve geleceği düşünerek hareket etmek büyük önem taşır.

Sıkça Sorulan Sorular

Protokol noterden yapılabilir mi?

Anlaşmalı boşanma protokolüyle ilgili en çok sorulanlardan biri de, protokolün noterden yapılıp yapılamayacağıdır. Anlaşmalı boşanma protokolü noter huzurunda hazırlanabilir, fakat bu bir zorunluluk değildir. Yani protokol mutlaka noterden düzenlenmiş veya noter onaylı olmak zorunda değildir. Taraflar protokolü kendileri veya avukatları aracılığıyla hazırlayabilir ve imzalayarak mahkemeye sunabilirler. Noterde imzalanmasının avantajı, gelecekte imza inkarı gibi bir durum ile karşılaşıldığında kolayca kanıt oluşturması olabilir, ancak uygulamada buna genellikle gerek duyulmaz. Esas önemli olan, protokolün mahkemeye sunulup hakim huzurunda onaylanmasıdır.

Protokol onaylanmazsa ne olur?

Anlaşmalı boşanma protokolü hakim tarafından onaylanmazsa, anlaşmalı boşanma davası reddedilir ve süreç devam etmez. Bu durumda, taraflar aralarındaki anlaşmayı sürdüremezse, dava çekişmeli boşanma davasına dönüşebilir. Bunun yanında, mahkeme yaptığı incelemede protokolde tarafların ve özellikle çocukların menfaatlerini koruyan düzenlemeleri yetersiz bulursa değişiklik talep edebilir veya anlaşmanın uygun olmadığını belirterek onaylamayabilir. Onaylanmayan protokol geçerli sayılmaz; yeniden düzenleme yapabilir veya süreci çekişmeli hale getirebilirsiniz. Onay mahkemede esastır, noter işlemi tek başına boşanma yaratmaz.

Protokolde bulunabilecek ek maddeler

Anlaşmalı boşanma protokolü hem zorunlu maddeleri hem de tarafların ihtiyaç duyabileceği ekstra (ihtiyari) maddeleri içerebilir. Zorunlu olan velayet, nafaka, mal paylaşımı gibi başlıkların dışında, taraflar aşağıda yer alan ek maddeleri de protokole dahil edebilir:

  • Tarafların birbirine karşı gelecekteki miras taleplerinden feragat etmesi
  • Tarafların kredi borçları ve mevcut borçların paylaşımı ile ilgili anlaşmalar
  • Aile konutunun kime ait olacağı veya kullanım hakkı düzenlemeleri
  • Çocukların eğitim, sağlık ve özel masraflarına ilişkin sorumlulukların paylaşımı
  • Çocukla bireysel görüşme gün ve saatlerinin detaylı olarak belirlenmesi
  • Soyadı kullanımı (kadının evlendikten sonra aldığı soyadını kullanmaya devam etmesine izin verilmesi)
  • Araç, evcil hayvan ya da değerli eşyaların paylaşım detayları
  • Yargılama giderleri ve vekalet ücretlerinin nasıl karşılanacağı
  • Gerekirse cezai şart veya yaptırım uygulanması

Bu tür ek maddeler, boşanma sonrası anlaşmazlıkların önüne geçmek için tarafların haklarını açıkça güvence altına alır. Ek maddeler koyarken, maddenin açık ve uygulanabilir olmasına özen göstermek gerekir.

Anlaşmalı Boşanma Protokolü Örneği

Protokol şablonunda bulunması gereken başlıklar

Anlaşmalı boşanma protokolünde bulunması gereken önemli başlıklar, hem tarafların haklarının korunması hem de protokolün mahkemece onaylanmasını kolaylaştırmak için oldukça önemlidir. Protokol hazırlanırken başlıkların eksiksiz, açık ve net şekilde belirtilmesi gerekir.

Tarafların bilgileri

Protokole, tarafların kimlik bilgileri ile başlanır. Burada hem eşlerin ad-soyadları, T.C. kimlik numaraları, doğum tarihleri, adresleri, meslekleri ve mümkünse iletişim bilgileri yer almalıdır. Tarafların doğru şekilde tanımlanması, mahkemede herhangi bir karışıklığın önüne geçer.

Evlilik ve boşanma beyanı

Anlaşmalı boşanma protokolünde evlilik ve boşanma beyanı mutlaka bulundurulmalıdır. Burada tarafların kaç yıldır evli oldukları, nikah tarihleri, boşanma isteğinin karşılıklı ve özgür irade ile olduğu belirtilmelidir. Bu bölüm, mahkemenin ilk dikkat ettiği alanlardan biridir.

Velayet ve kişisel ilişki düzenlemeleri

Çocuk varsa, velayet ve kişisel ilişki düzenlemeleri açıkça protokolde yer almalıdır. Hangi çocuğun velayetinin hangi ebeveynde kalacağı, diğer ebeveynin çocuk ile ne şekilde ve ne sıklıkla görüşeceği, tatillerde ve özel günlerde nasıl bir düzenleme yapılacağı ayrıntılı şekilde yazılmalıdır. Çocukların menfaati ön planda tutulmalıdır.

Nafaka ve tazminat maddeleri

Protokolde, nafaka ve tazminat maddeleri yer alır. Burada iştirak (çocuk) nafakası ya da yoksulluk nafakası ödenecekse, miktarı, ödeme şekli ve süresi belirtilmelidir. Ayrıca talep edilen herhangi bir manevi veya maddi tazminat olup olmadığı da net olarak yazılmalıdır.

Mal paylaşımı

Mal paylaşımı, anlaşmalı boşanma protokollerinin en kritik başlıklarından biridir. Eşler arasında edinilmiş malların, taşınır veya taşınmazların, banka hesaplarının, varsa araçların nasıl paylaşılacağı açıkça belirlenmelidir. Özellikle tapu, araç ruhsatı ve benzeri belgelerin devri için süreç tarif edilmelidir.

Diğer özel hükümler

Taraflar arasında diğer özel hükümler de eklenebilir. Örneğin, takı ve ziynet eşyalarının paylaşımı, evdeki eşyanın bölüşümü, borçların paylaşımı ya da aile konutu ile ilgili kararlar bu başlık altında düzenlenebilir. Ayrıca, tarafların birbirlerinden herhangi bir şekilde ek bir talepleri olmadığını beyan etmeleri de tavsiye edilir.

İmza ve tarih bölümü

Protokolün geçerli olabilmesi için imza ve tarih bölümü mutlaka bulunmalıdır. Her iki taraf da ayrı ayrı, protokolün tüm maddelerini okuduklarını, kabul ettiklerini ve protokolü imzaladıklarını beyan etmelidir. Tarih atılması, protokolün hangi gün hazırlandığını göstermek açısından da önemlidir.

Word ve PDF şablonlarının indirilebileceği kaynaklar

Anlaşmalı boşanma protokolü şablonlarına ulaşmak isteyenler için çeşitli kaynaklar bulunmaktadır. Birçok baro, adalet bakanlığı, bazı avukatlık büroları ve uzlaşma platformları ücretsiz olarak Word ve PDF formatında örnek protokol şablonlarını paylaşmaktadır. Genellikle arama motorlarında “anlaşmalı boşanma protokolü örneği PDF”, “anlaşmalı boşanma protokolü Word” gibi aramalar yaparak erişilebilecek kaynaklar şu şekildedir:

  • Türkiye Barolar Birliği veya il barosu resmi web siteleri
  • Adalet Bakanlığı’nın resmi sitesi
  • Üniversitelerin hukuk fakülteleri tarafından hazırlanan rehber dokümanlar
  • Güvenilir adli bilgi platformları

Bu kaynaklar üzerinden örnek protokol dökümanları indirilebilir ve kendi sürecinize uygun şekilde düzenleyebilirsiniz. Ancak her zaman özgün ve duruma uygun bir metin hazırlamak, gerektiğinde bir hukukçudan destek almak faydalıdır.

Sonuç ve Öneriler

Anlaşmalı boşanmanın avantajları

Anlaşmalı boşanma, tarafların boşanma sürecini kısa sürede, huzurlu ve ekonomik şekilde bitirmelerine olanak tanır. Anlaşmalı boşanmanın en büyük avantajı davanın genellikle tek celsede tamamlanabilmesi ve yıpratıcı süreçlerin önlenmesidir. Taraflar, mal paylaşımı, nafaka, çocukların velayeti gibi konuları önceden anlaşarak belirledikleri için sonradan çıkabilecek uyuşmazlıkların da önüne geçerler.

Ayrıca zaman tasarrufu sağlanır; çekişmeli davalarda yıllarca sürebilecek bir süreç, anlaşmalı boşanma ile birkaç hafta içinde çözülebilir. Yargılama giderleri, avukat masrafları ve diğer hukuki harcamalar da önemli ölçüde azalır. Çocuklar varsa onların psikolojik olarak daha az etkilenmesi için de anlaşmalı boşanma oldukça faydalıdır çünkü ebeveynler arası çatışmayı minimumda tutar.

Hak kaybı yaşanmaması için öneriler

Hak kaybı yaşamamak için öncelikle tüm haklarınızı ve yükümlülüklerinizi net olarak belirleyin. Anlaşmalı boşanma protokolü hazırlanırken özellikle maddi ve manevi haklar, nafaka, mal paylaşımı, çocukların velayeti ve kişisel ilişki düzenlemeleri konusunda açık ifadeler kullanmaya özen gösterin. Hiçbir konuyu muğlak bırakmaktan kaçının.

Bir diğer önemli konu ise avukat desteği almaktır. Özellikle ekonomik, çocukların durumu veya mal paylaşımı gibi karmaşık başlıklarda bir avukatın önerileriyle hareket etmek haklarınızı korumanıza büyük katkı sağlar. Protokolü imzalamadan önce tüm maddeleri detaylıca okuyun ve anlamadığınız kısımlar için mutlaka danışın.

Eğer gelecekte doğabilecek uyuşmazlıkların önüne geçmek istiyorsanız, protokolde tüm ihtimalleri düşünerek maddeler hazırlayın. Protokolün bir örneğini ve mahkeme kararını ileride çıkabilecek sorunlar için saklamayı da unutmayın.

Son olarak, anlaşmalı boşanmanın sizin ve varsa çocuklarınız için en uygun yol olup olmadığını iyice değerlendirin ve kararınızı ona göre verin. Hak kaybı yaşanmadan, hızlı ve stressiz bir boşanma süreci için tüm adımlarda dikkatli ve bilinçli olmak büyük önem taşır.