Belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışan işçilerden, iş güvencesi kapsamına girenlerin iş sözleşmesi, işveren tarafından haklı nedenin olmadığı durumlarda ancak geçerli nedenle feshedilebilir. Aksi halde işçi fesih işleminin geçersizliği ve işe iadesi için dava açabilir.

İşe iade davası, işveren tarafından işçinin iş akdinin neden gösterilmeden yahut geçerli bir neden olmaksızın feshedilmesi nedeniyle işçinin işine geri dönmek için açtığı dava türüdür.

İşe İade Davası Şartları Nelerdir?

İşe iade davası açabilmek için belirli koşulların oluşması gerekmektedir. Buna göre;

• İşçinin iş sözleşmesinin belirsiz süreli olması gerekir.
• İşçinin en az 6 aylık kıdeminin olması gerekmektedir.
• İşyerinde 30 veya daha fazla işçi çalıştırılması gerekmektedir.
• İş sözleşmesinin feshinin geçerli bir nedene dayanmaması gerekmektedir.
• İşçinin Kanunda belirtilen işveren vekili durumunda olmaması gerekmektedir.

Bu şartlar gerçekleşmediyse işçi, işe iade davası açamaz.

İşe İade Davası Açma Süresi?

İşçi, haklı bir sebep olmaksızın işten çıkarıldığı iddiasıyla işe iade davası açmak istediğinde öncelikle, işten çıkarıldığının kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren 1 AY içinde ARABULUCUYA başvurmak zorundadır. Arabuluculuk faaliyeti sonunda taraflar anlaşamamışlarsa, arabuluculuk son tutanağının düzenlendiği tarihten itibaren 2 HAFTA içerisinde İŞ MAHKEMESİNDE işe iade davası açabilir.

İşçinin açmış olduğu işe iade davası sonucunda işe iadesine karar verildiği taktirde ise, kesinleşen mahkeme kararının işçiye tebliğinden itibaren 10 GÜN içinde işe başlamak için işverene başvurmak zorundadır. İşveren, başvuru tarihinden itibaren 1 AY içinde işçiyi işe başlatmak zorundadır. Burada dikkat edilmesi gerek husus, işçinin mahkeme kararının kesinleşmesinden sonra işverene kendisini işe başlatması için başvuru yapması gerektiğidir. Bu başvuru yapılmaz ise geçersiz fesih, geçerli feshin sonuçlarını doğurur.

Boşta Geçen Süre Tazminatı Nedir?

İşe iade davası sonucunda iş akdinin geçersizliği yönünde karar verildiği takdirde işçi işe başlatılsın veya başlatılmasın boşta geçen sürelere ilişkin EN ÇOK 4 AYLIK ücretini isteyebilir. Boşta geçen süre tazminatının hükmedilmesinin amacı dava açıldığında kararın kesinleşmesine kadar işçinin çalıştırılmadığı süre için yaşadığı mağduriyetin önüne geçilmesidir. Burada dikkat edilmesi gereken husus, işe iade davası 4 aydan daha uzun süre sürmüş olsa da işçinin en çok 4 aylık hakları ödenmektedir.

İşe İade Davası Sırasında İşçinin Başka Bir İşyerinde Çalışmasının Boşta Geçen Süre Tazminatına Etkisi Ne Olur?

 İş Kanunu madde 21/3’te işçinin çalışmadığı değil, işveren tarafından çalıştırılmadığı süreden söz edilmektedir. Buna göre, işe iade davası sırasında işçi başka bir yerde çalışsın veya çalışmasın boşta geçen süre tazminatına hak kazanmaktadır.

İşe Başlatmama Tazminatı Nedir?

İşçi kesinleşen mahkeme kararının kendisine tebliğinden itibaren on işgünü içinde işe başlamak için işverene başvurmak zorundadır. İşçinin başvurusundan itibaren 1 ay içinde işçiyi işe başlatmayan işveren, iş akdini feshetmiş olmakla, işe başlatmama tazminatı olarak EN AZ 4 AYLLIK VE EN ÇOK 8 AYLIK ÜCRETİ ödemek zorunda kalır.

Mahkeme, işe başlatmama tazminatının belirlerken takdir hakkını kullanmakta olup, Kanun’da takdir hakkını kullanırken hangi ölçütlere başvuracağı konusunda yasal bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak uygulamada, hukuka aykırı davranışın ağırlığı, fesih nedeni ve şekli, işçinin kıdemi göz önünde tutularak bir hesaplama yapılmaktadır.